Gaeltacht, 16 Márta 1973

Ran16na Cjael-cacbtn DE SATHAIRl\t 17u MARTA 7.00 .Nuacht ag1,1s A1msir. 7.06 Spoirt. 7.30 1 Seisitln. 8.00 Cinn linte agus Nuacht Aitiwl 8.03 Tuairisc- Pearsanta. 8.30 ,·. Ghloria, a Chara. 8.45 An Druma M6r. Urse~! cailiujl Sheosamh Mhic Grianna a bhuaidh Duais an Bht>it'eirigh a leamh ag Sean <'.> Gall· ch6ir ina dha mhir deag. (Mfr a cuig) 9.00 Nuacht agus Aimsir. DE DOMHNAIGH 1R11 llllARTA f.00 Nuaclit agus A1msjr. 7.06 ~n Ban Bre1thnach. 8.00 Cmn linte agus Nuacht A1titiil. 8.10 Sa iaobh sco den Tfr: Sreath le1chtal 6 Bhaill Bhord Staid~r Seachtracht Cholai~te na h·Ollscoile Gailimh ar staid na Gaeltachta inniu. 8.30 \Sp6irt Jdjrlinn 9.00 Nuacht agus Aimsir. 9.15 Deireadh craolta. DE LUAIN 19u MARTA 7.00 Nuacht agus Aimsir 7.06 Sibhse a P.h<(i~ti Clar don 6i~e. a chur i latbair ag Aingeal Ni Chonchubhair. 7.30 Iris an Luain Comhra agus caibidil ar chursa{ an lae 6 Ghaeltachtal eagsula na tfre chomh maith le dreas ceoil anois a1rus arls 11.00 Cinn lfnte agus Nuacnt Aitiuit 8.30 ~amus Ennis Anseo. 9.00 Nuacht agus Aimsir. 9.15 Deireadh craolta. DE MAIRT 20u MARTA 7 00 Nuacht agus Aimsir 1.06 Tosha agu; Rogha Rogha na nEisteoiri a dtogha ag r imlln 6 Cearnaigh, Neasa NI Chinn6jde :qrns Maidhc P. <'.> Conaola. 8.00 Cinn Unte agus Nuacht Aitiuil. 8.03 Cre na Cillc Leamh dramatitil ar leabhair chailiui! \.fh:iirtin Ul Chadhain 6 Aisteoirl Chon· amara. R30 I.an a Mhala. C'eol tire nua· \ihallith~. 9.00 Nuacht agus Aimsir DE CEADAOINE 21u MARTA I 00 Knacht J!;US Aimsir 7.06 Seal le Seara Biae le Timlin <'.> Ceamaigh 7.30 Iris na Ccadaoinc R.00 Cnn lintc agus Nuacht Aitit\il. 8.0l Iris na Ceaclaoine <Cuid a d6) !!.30 F.1idhbanna Gaeilgc 9 00 Nuacht agus Aims1r. DIARDAOIN 22u MARTA 7.M N11acht :l!!l'~ Aimsir. 7.06 Dibhse a mhna. 7.30 "Sf do Mhamo i. 8.00 Cinn llntc :l"US Nuacht Aititlil. 8.03 An tSeacht– :iin ~o. R.~O S:t mRrm~eal. 8.40 Rogh:o \ocm· M:1rtain. Q.00 Nuacht a~us Aimsir DE hAOINE 23u MARTA 7.00 Nuacht agm Ai1mir. 7 06 Sihhse a Pl>:htf. 7.30 Iris na h:\0ine 8.00 Cinn lfnt.: :ir-m uacht Ait•1iil. 8.03 Cead Bliain i hPan~1~1c an Fhirtearai11h 'l,()(l Nuacht agu~ .I\ irn~1r "" Arna mallalbh, fuair Leo 0 Braon- ain as Dobhar sceala br6nach go bhfuair a dheirfiur D6ra Bean de Bara bas i Florida. DM bhliain 6 shin ahaith si seal ar laetha saoire anseo agus bhain si cairdeas m6ran daoine. Chuaigh si go Meiricea 40 bliain 6 shm an ait a raibh si p6sta agus beirt :teaghlaigh aici, mac agus inion. Deantar cornhbhr6n Jena mathair, a deirfiur Rosemarie, agus a dearthair Lala agus Leo. Machnamh Seanchas Chnoc Na Naornh le:Aodh O Cnaimhsi Bhl me ar bharr Chnoc na Naomh trathnona amhain le gairid agus thug se arais i mo chuimhne ant-em a rabh me fe in ar an scoi I ag bun an chnoic -Scoil Chnoc na Naomh- nuair a bhl me i mo ghasur. Ba mhinic in' am sugartha ad' ealai'odh an chuid a ba eachtral de na scolairl suas go barr an chnoic ar lorg scleipe agus spoirt. Bhl seanchas Chnoc na Naomh ar eolas go maith againn agus chonnaictheas duinn go rabh diamhar - acht €dgin ag baint leis an chnoc agus gur dheas bheith ag leanuint lorg Cholm - ::ille agus a bheirt chomradaithe an la ud a bhl siad ar bharr Chnoc na Naomh ag breathnu uathu i steach ar Thora I agus iad i bhfath le muintir an oileain sin a thabhairt chun creidimh. Ba mhian le achan duine acu dhul go Tora I ach nach raibh feidhm ach ar dhuine amhain acu. NI rabh a fhios acu ciacu a bhi leagtha amach ag Dia fa choinne na hoibre sin agus shocraigh siad a chomhartha sin a iarraidh ar Dhia. Chaithfeadh achan duine acu a chroisln i dtreo Thora! agus cibe fear acu a rachadh a chroisin go Tora!, ba e sin an fear a bhi leagtha amach ag Dia leis an chreideamh a thabhairt chuig muintir Thorar. Fiona'n Hatha an chead duine a bheartaigh a chroisln agus duirt: "Le mo chuidiu fein agus le cuidiu De cuirfidh me an croisln seo go Torai.'' Chaith se an croisln in airde san aer ach in ait a dhul 0 thua idh iSteach go Tora f 'Se rud a chor se soir gur thuit thoir ag Eas Flonain in oirthear Dhumhaigh. Thuig F(onan as sin gur thoir ansin a luigh a dhualgas fein. Anagaire Bheartaigh Beighbhile a chroisfn fein agus dJirt: "Le mo chuidiu fein agus le cuidi6 De cuirfidh me an croisln seo go Tora(.'' Chaith se an croisfn an meid a bhr ina chorp ach arrs eile chor an croisfn soir gur thuirling thoir ar Thulach Atha 3eigbhile. Thuig seisean gur thoir ansin a bhi a dhualgas fein agus is ann a chuaigh se ina dhiaidh sin. Colmcille an fear deireannach den triur a chuaigh i gcionn diur - aicthe agus duirt: "Le cuidiu De agus le mo chuidiu' fein rachaidh mo chroisln go Tora!.'' Chaith Se an croisln in airde Sa Speir i dtreo Thora! agus siud ag saigh - eadu frld an aer e gur bhua i I creag ar chladach Thora I. Ba leir anois gur ar chrann Cholmci lie a tha inig an dea--scea I a a thabha irt go Tora I. Chuir Colm cuidiu De roimh a chuid - iu fein agus sin an rud a d'fhag urchar gan iomrall aige. D' imthigh Fionan agus Beigbhile leo soir agus chuaigh Colmcille s(os go Macha ire 'Rabhartaigh. Chuir se a churrach i bhfarraige agus cheas - laigh leis go rabh se ag cladach chreagach Thora!. Bhl muintir Thora f ag coi mhead air 6 nocht an currach chucu agus bhi siad uilig ina seasamh ar an chladach ag feitheamh leis an strainsear. Ach nl rabh siad sasta a ligint i dtfr. Nf rabh gar do bheith ag imp( agus ag achain( orthu ach sa deireadh chuir se ceist orthu an dtabhair - feadh siad fiu leithead a bhrait de thalamh an oileain do le seasamh air. Thug fear de Mhuintir Dhugain sin do. Chaith Colma bhrat ar an talamh agus nl luaithe a rinne na thoisigh an brat a spreadh agus ag leathn8 amach gur chumhdaigh an toi lea'n ar fad. Agus de reir mar bhl se ag spreadh dhibir se na lucho'gaf mora uilig roimhe gur chuir amach san fharraige achan cheann ariamh acu. NI rabh luchog mh6r i dToral riamh 6 shoin. Chan amhain sin ach ta se de bhua ag creafog Thora I - 'uir Thora(', B'8 mar a bheirtear uirri -- luchogal mora a dhibirt as ait ar ldith a mblonn siad. Ach nl dheanfaidh Se cuis an uir a thogclil in ait ar bith na ar dh6igh ar bith; caithfear a fail on fhear is sinnsiri de mhuin - tear Dhugain agus a hiarraidh mar is ceart in ainm De is Mhuire is Cholmcille. D'fhag Colmcille an bhua sin ag an Duganach siocair gur Duganach a thug leithead ? bhrait do fein an la ud a bhfthear ag doicheall roimhe. Ta se sa tseanchas fosta, nuair a bhl Colmcille ag dul i dtfr as an churrach an la sin go dtug CLI nimhe Thorai ruide ionsai air ach gur thog Colmcille a la'mh gur ghearr comhartha na croiche ina headcln agus go dtug sl leim dlreach i bhfarraige agus gur scoi It sf an chreag lena rubati ag dul amach di. Ta' an scoilt le feic - eail sa chreig go dti an la ata inniu ann. Is iomal ait i bParoiste Thulach Atha Beigbhile a bhfuil iarsma de sheanchas Cholmcille ann. An tobar deas glan fforuisce thios ag bun na hArdadh Bige, Tobar Cholmcille, an ait a mbiodh Turas Cholmcille la Feile an Naoimh i dtus Mhl Mheith im gach bliain. Thoir ansin arls ta sean - Teampall Ratha in ait ar fhag Colm - cille an chros mh6r chloiche a ghearr se thuas ag an Mhucais agus a bhf se ag brath a thabhairt isteach go Tora I. Nuair a thainig se fein agus a chomhluadar comh fada le Rath chrothnaigh se a phortus agus b' eigin do pilleadh arais chun na Mucaise go bhfuair an portu's s Ian sabha i lte agus fiach dubh a chumhdach lena chuid eiteog on fhearthainn. Ta suil aga~ go bhfuil na sceal - tal sin uilig ag paistl scoile an lae inniu agus go ninnseoidh siad ar a seal fein iad dona paisti beaga eile a bheas ag teacht ina ndiaidh. Comortas Amhftn Cttrsa SpionWta DE DOMHNAIGH a chuaigh than bhi cilrsa Sp1ordalta ar na hAirdi de mhna na par6iste agus ghlac 150 p-Jirt ann. De Luain a chuaigh thart. chuala par6iste Ghaoth Dobhair le. br6n m6r fa bhas Micheal Ui Dhomhnaill as Baile an Droichid a bhi os cionn c:cithre sc6r bliain d'aois. Ni raibh se ag ealamh ach le tri seachtaini. Bhain Doirin Bean Ui MhurchU as Rinn O gCuanach, i bPort Lairge a bhionn le cluinsitean go rialta ar Radio na Gaeltachta an duais a thairg an Radio ceanna do amhran nuachumtha a b'fhearr ar an nos traidisiunta. Seachtain o De Domhnaigh seo chugainn (25u la) beidh cursa Spiord– alta do'na fir 6n phar6iste. Fear ar bith ar mhaith leis ghabhail ar an chursa Spiordalta seo ba choir do a ainm a thabhairt isteach do bhall ar bith den choiste phar6iste n6 don Athair Eoghan 6 Frighill i dtcach na par6iste. roimh De Ccadaoinc sco chugainn. 13hi slua m6r ag an t6rramh go Scipeal Naomh Mhuire sna Doirl Beaga agus i ndiaidh an Aifrinn g.o Rcilig Mhachaire Gathlan. An tAtha1r Mac Fhlionn a bhi i mbun an tsearm– anais. Dcantar comhbhron Bhean ccile Eibhlfn, Manus 0.S. Scosamh agus Jena inionacha '\/ora agus Anna. an phobail lcna a mhic, D6na1. O.S. agus Padraig Maire, Sorck, Ar Dheis De go raibh a anam. Duirt an Coimeal Eoghan 0 Neill, Stiurth6ir Comhdhail Naisiunta Na Gaeilge gur eirigh thar cinn leis an chom6rtas. Comhdh.ail Naisiunta na Gaeilge i gcomhar le Comhairle Par6iste Ghaoth Dobhair a bhi i mbun na hEigse. Mion-Mhargadh Ui Dhomhnaill An Feile Cuige Scoldramaiochta in Amharclann Ghaoth Dobhair Earrai Gr6saera, Milseogra, Crua-Earrai Bainne Paisteartha Ionadai do Uachtarlan Dhun na nGall ar ANAGAIRE Gtithan Anagaire 32 23u, 24u, 2Su Marta, 1973 r· i' '.