An méid tithe atá tógtha i Mín Lárach anois i gcomparáid le mar a bhíodh sé. Athrach ar rudaí anois.

Fad: 00:03:16 Éist

---

An Tau Cross ag an ché i dToraigh. Níl ach cúpla ceann acu sa tír. Deirtear gur thug fear iarracht í a bhriseadh ach níor éirigh leis. Nuair a bhíodh siad ag imeacht sna curacha dhéanadh siad iad féin a choisric ag dul thart leis an chros.

Fad: 00:01:27 Éist

---

Tithe slataí ach amháin ceann amháin cionn tuí a bhí ar an oileán. Tithe seascair a bhí iontu. Ní raibh móin ar bith acu ar an oileán, deir siad gur déanamh an phoitín sa tsean am a chur deireadh leis an mhóin, sin mar a dódh an mhóin i dToraigh.

Fad: 00:02:08 Éist

---

Tithe Thoraí: - tógtha go speisialta maith.

Fad: 00:02:00 Éist

---

Síbín i dToraigh. - tithe ólacháin.

Fad: 00:01:42 Éist

---

Iascaireacht ar an oileán. Bhíodh Antoin é féin ag iascaireacht as punt fosta. Bhíodh siad ag díol an éisc thiar in Ailt an Chorráin. Tá deireadh leis an iascaireacht anois.

Fad: 00:04:17 Éist

---

Pisreoga ag baint leis an iascaireacht agus báid síodh. Taibhsí ar an chladach ag cuidiú leis na hiascairí ag pilleadh na bhaile.

Fad: 00:02:05 Éist

---

Báid seoil uilig a bhí ar an oileán ar dtús.

Fad: 00:00:49 Éist

---

An Wasp: - soitheach mór a cailleadh ar na creaga i dToraí agus cailleadh seoltóirí go leor. Bhí siad ag gabháil a thógáil cíos ó lucht Thoraí nuair a cailleadh í. Measann Antoin gur thiontaigh daoine an oileáin an chloch mallachta ar an ‘Wasp.’

Fad: 00:06:59 Éist

---

An siopa sa cheantar san am, siopa Dixon i Mín Lárach. Bhí teach tábhairne agus oifig an phoist ansin fosta. Bhí gach rud le díol sa siopa, gléasanna iascaireachta, bróga agus 7rl

Fad: 00:01:06 Éist

---

Bhí creideamh iontach láidir ar an oileán acu san am sin. Ní chailleadh siad Aifreann nó paidrín nuair a bhí Antoin óg. Tá an saol athruithe anois, níl na daoine óga anois mar a bhí, tá an saol níos fusa anois. Chaitheadh Antoin agus a athair imeacht go hAlbain.

Fad: 00:01:49 Éist

---

Chaith sé 14 bliain ag teacht agus ag imeacht go hAlbain. D’oibir sé in monarcha tamall agus ar obair thógála in Albain. Bhí léir oibre le déanamh sa bhaile ar an oileán fosta. Bhí sé ag caitheamh séasúir sa bhaile agus séasúir thall in Albain.

Fad: 00:05:05 Éist

---

In 1957 phill sé na bhaile agus fuair sé post ag obair i dteach an tsolais i dToraigh. Ba post sealadach é ag an am ach chaith sé ocht mbliana déag ann. Bhí an solas lasta le pairifín ag an am sin. Thosaigh sé ar dheich scillinge sa lá agus d’ardaigh sé go dtí punt sa lá. Tá taibhsí i dteach an tsolais. Bheadh damhsaí i dteach an tsolais b’fhéidir dhá uair sa bhliain.

Fad: 00:19:32 Éist

---

An soitheach mór guail a thagadh as Oileán Mhanann agus an masla a bhí ag Antoin agus a dheartháireacha ag thabhairt an ghuail suas go teach an tsolais ar £10. Chaill a athair cuid den ‘dole’ de thairbhe sin.

Fad: 00:05:19 Éist

---

Saol uaigneach a chaith sé i dteach an tsolais ach léigh sé cuid mhór leabhair an tam sin.

Fad: 00:02:08 Éist

---

Ar fostach ar tír mór i Mín Lárach ag ceithre bliana d’aois. Chaith sé dhá bhliain ansin.

Fad: 00:01:38 Éist

---

Nuair a bhí sé amuigh ar fhostach i Mín Lárach, ag teaghlach Uí Ghallchóir a bhí sé, bhí siad iontach maith do. Bhí an scoil fágtha an t-am sin aige ag 14 bliana d’aois.

Fad: 00:00:45 Éist

---

Adharc Thoraí.

Fad: 00:02:41 Éist

---

A chuimhne ar an dara cogadh mór agus go leor a tháinig i dtír ag an am – muiceoil, im agus geir (lard).

Fad: 00:05:26 Éist

---

A chuimhne ar na conbhuanna ‘Convoys’ le feiceáil i rith an chogaidh.

Fad: 00:01:43 Éist

---

An ceangal idir an oileán agus tír mór, bhí amanna a thagadh siad amach as an oileán ach nach mbíodh siad ábalta fail isteach an oileáin arís leis an droch aimsir. Bhí gaol agus aithne mhaith aige ar mhuintir Mhín an Chladaigh. Bhí sé ina gcuideachta nuair a bhí siad thall in Albain. Bhí dúil aige thall in Albain.

Fad: 00:06:11 Éist

---

Shocair sé i dToraigh arís i ndiaidh pilleadh agus pósadh agus cheannaigh sé teach ar an oileán a raibh oifig an phoist leis. Bíonn sé amach agus isteach go dtí an oileán anois ach feiceann sé athruithe mhór. Níl oiread oibre le déanamh anois, tá scoil agus araile acu fosta. Tá saol breá ag muintir an oileáin anois. Tá léir carranna ar an oileán fosta, ina óige ní raibh fiú rothar aige féin.

Fad: 00:06:34 Éist

---

D’imigh sé go hAlbain nuair a bhí sé 19 bliana in 1946. Ba obair feirmeoireachta a rinne sé in ‘Ayrshire.’ £2.10 sa tseachtain an pá a bhí acu. Bhí sé ag stopadh i mbothaí agus bhí sin garbh. Bhí an bia iontach gann i rith am an cogaidh agus ina dhiaidh fiú. Cur síos ar an obair a bhí sé ag déanamh; tascobair ar an biatas siúcra agus ar thornapaí. Ní raibh am acu le caitheamh aimsire a bheith acu agus bhí siad ró-fhada ar shiúl ó bhaile ar bith. Bhíodh siad ag scríobh na bhaile agus ag cur anall airgid.

Fad: 00:09:26 Éist

---

Na bothaí a bhí siad ag fanacht iontu in Albain agus mar a d’amharc siad ina ndiaidh féin. Bhí luchóga mór sna bothaí agus d’úsáid siad créafóg Thoraí le réitigh leo.

Fad: 00:06:04 Éist

---

1935, Tragóid Árainn Mhóir; a chuimhne ar nuair a cailleadh an bád agus oibrithe ag teacht as Albain ar a mbealach na bhaile go Árainn Mór. Daoine a bádh i dToraigh. Tonn bháite (freak wave).

Fad: 00:04:28 Éist

---

Scéal Cholm Cille agus créafóg Thoraí. Beannacht a fágadh ag an Dúgánach.

Fad: 00:01:43 Éist

---