A óige, bhí 8 sa teaghlach agus bhí am crua ann. Iascaire a bhí ina athair. Bhí a athair ar bhád darbh ainm an Daylight Star. Scéalta óna athair le linn a chuid iascaireachta, an oíche a rugadh é féin, fuair a athair a chupa léite agus insíodh do go mbeadh ceiliúradh ina theach an oíche sin. Scéal eile faoi thaibhse báid a chonaic sé oíche amháin i ndiaidh Lag na hUilleann a fhágáil. An oíche sin bhí mianach i gceann de na heangacha a thóg siad.

Fad: 00:03:31 Éist

---

Bhí a mháthair sa bhaile le 8 de theaghlach nuair a bhíodh a athair ar shiúl ag iascaireacht, bhíodh sé ag teacht isteach le lastaí scadáin agus bhíodh siad a ndíol ar an ché agus fríd an tír le asal agus carr. Sa gheimhreadh ansin, shailleadh a athair na scadáin le déanamh cúis i rith an gheimhridh. Bhí a bpréataí, a dtornapaí agus a gcál féin acu fosta, bhí a sáith le hithe acu i rith an gheimhridh. Ní raibh mórán oibre nó airgead eile le fáil. Bhí colceathar a chuidíodh léi nuair a bhí a athair ar shiúl.

Fad: 00:02:14 Éist

---

Ba ghnách leo an talamh uilig a rómhair le spáid agus leas siad na cuibhrinn le leas farraige. An obair a rinne siad, ag cur phreátaí.

Fad: 00:01:43 Éist

---

Bhí ochtar ina chlann agus d’imigh siad go hAlbain, Sasana agus Meiriceá de réir a chéile. Thosaigh Danny ag obair in monarcha fíodóireachta Mc Nutts ar na Dúnaibh ar feadh 5 bliana. Tháinig a uncail ansin as Meiriceá agus bhí sé ag iarraidh ar Danny a dhul go Meiriceá.

Fad: 00:01:45 Éist

---

Thosaigh sé ag obair le Mc Nutt ar na Dúnaibh ar feadh 5 bliana ar an tseol, £1 a fuair sé an chéad seachtain ach d’ardaigh sé ina dhiaidh sin, tá cur síos ar an obair a bhí le déanamh aige. Bhí sé ag saothrú £15 sa deireadh.

Fad: 00:03:13 Éist

---

Bhog sé go feirm eile ansin, ag feirmeoireacht, obair le biatas (beet), ni riabh mórán pá ann ach oiread. Ag tascóireacht (piecework) a bhí sé ansin. Ag fanacht i mbotaí a bhí siad, bhí luchóga móra ann fosta. Chaith sé seal ansin ag obair sna mianaigh guail i Fife, cur síos ar sin. Tháinig sé na bhaile sa deireadh lena athair nuair a bhí sé ag teacht na bhaile.

Fad: 00:03:38 Éist

---

D’imigh sé amach go Meiriceá ag a uncail. Go Nua Eabhrac a chuaigh sé. Chuaigh a uncail go Meiriceá le linn an Spealadh Mór agus ní raibh sé ábalta obair a fháil, d’fhan sé ag comharsa dena chuid a bhí ansin ar feadh bliana gan a dhath. Bhí am olc ann an t-am sin. Ach nuair a chuaigh Dónalll é féin amach, d’fhan sé ag a uncail. Bhí cumhaidh air amuigh ansin. Bhí sé ag obair in otharlann agus casadh a bhean air ansin.

Fad: 00:03:42 Éist

---

Nuair a d’imigh Dónalll, d’imigh léir daoine as an áit, léir acu go Philadelphia ach chaithfeadh duine a bhí amuigh ansin agat. Níor chaill sé an Ghaeilge choíche. Bhí am maith aige, idir obair agus caitheamh aimsire, damhsaí agus peil.

Fad: 00:03:03 Éist

---

D’fhág sé an scoil ag 14 bliana d’aois, ansin chuaigh sé ar fhostú sa chomharsanacht. D’imigh sé go hAlbain nuair a bhí se 18 mbliana d’aois ag toghadh phreátaí. Théadh siad anonn ar bhád Dhoire, bhí an bád garbh. Na coinníollacha a bhí acu, ina luí i mbóithigh an eallaigh a bhíodh siad. Bhíodh leoraí i nGlaschú le iad a thabhairt go Ayrshire. Cur síos ar an am sin. Chaitheadh siad a bheith ina suí luath ar maidin ar an 5 a chlog. Bhí aithne aige ar ghirseach a chaill cúpla deartháir sa tragóid a tharla in Kirkintilloch nuair a thosaigh tine a mharaigh 10 nduine. An dóigh a tharla seo. An pá a bhí acu agus na huaireanta a chaitheadh siad a dhéanamh, bhí sornóga (stoves) acu lena gcuid a dhéanamh. Bhí an obair crua.

Fad: 00:07:51 Éist

---

Seanchas a theaghlaigh. Ba as Fánaid garathair mór Danny – Dónalll Ó Gallchóir agus ba é a thiomáin an bád a thug na fir anall as Fánaid nuair a mharaigh siad an Tiarna Liatrom.

Fad: 00:01:52 Éist

---

Scéal faoi Chailleach (cailleach) an Chorráin nach raibh ábalta a cíos a dhíol – mharaigh sí agus a mac giolla an tiarna a bhí ag tógáil an chíosa. Chuir siad é ach d’athraigh an chailleach an corp agus chuir sí gabhar ina áit. Nuair a tháinig a dhaoine a chuardach, thug an mac amach iad le taispeáint dóibh c’áit a raibh an corp curtha ach ní raibh a dhath le feiceáil acu ach adharca an ghabhair agus bhain siad na bonnaí as.

Fad: 00:03:01 Éist

---

Scéal beag faoi bhosca airgid a fuair Danny nuair a bhí sé ag déanamh obair slándála in stór. Thug Danny bosca an airgid ar ais don fhear ar leis é agus thaispeáin seo don chomhlacht “Safeway Security” chomh ionraice agus a bhí Danny.

Fad: 00:04:00 Éist

---

Sióga – chuala Danny na sióga ag ceol agus ag ceiliúradh nuair a bhí sé ag buachailleacht agus é ina ghasúr. Scéal eile faoi fhir a bhí ag déanamh poitín agus tháinig gasúr beag ag tabhairt comhairle dóibh go raibh na gardaí ag teacht. Scéal eile faoi lá a chonaic Danny agus a chara gasúr beag ag siúl le cois an chladaigh agus chuir sé troid orthu agus d’imigh sé isteach sa chrann.

Fad: 00:05:03 Éist

---

Scéal síodh, bearrach a cailleadh leis an bhinn tráthnóna amháin agus nuair a chuaigh Dónalll síos le feiceáil cad a tharla, bhí gáire, ceol agus damhsa thart fá dtaobh de cé nach bhfaca sé aon duine acu, na sióga a bhí ann. Scéal síodh eile a d’inis fear do fá dtaobh den oíche a bhí siad ag déanamh poitín ar bhruach na farraige agus tháinig gasúir beag le hinse dóibh go raibh na gardaí ar an bhealach. Níor thug siad aird ar bith air cé gur chur siad iontas ann é a bheith ansin fan am sin oíche ar bharr an bhinn. D’éist siad leis sa deireadh agus chruinnigh siad suas an trealamh. Ní raibh siad i bhfad ar shiúl gur tháinig na gardaí. Bhí creideadh mór ag daoine san am sin sna sióga. Scéal eile faoina mháthair féin agus bean eile ag teacht na bhaile tráthnóna amháin agus chuala siad beithigh ina rith thart fá dtaobh de ach ní raibh a dhath le feiceáil. Beithigh síodh a bhí ann. Deirtí gur an buachalán buí na beithigh a bhí acu. Tá crainn agus áiteanna uaisle nár cheart baint daofa. Bhí na sióga iontach fairsing thart sa cheantar an t-am sin. Deirtí go gcoinníodh cloigín theach an phobail ar shiúl iad.

Fad: 00:04:21 Éist

---

Dán eile a rá ag Danny, cnoc atá ar chúl a thí, “The Bogs of Gáinne Mór” (Silver mountain).

Fad: 00:02:25 Éist

---

D’imigh sé go Meiriceá, go Nua Eabhrac. Bhí col ceathrar agus a dheirfiúr leis go Leitir Ceanainn agus ansin chaith sé seachtain i mBaile Átha Cliath ag fáil scrúdú sláinte lena víosa a fháil. Fuair sé eitilt as sin go Meiriceá. Sin 1957. Bhuail a uncail leis nuair a shroich sé Nua Eabhrac. Fuair Danny post ag obair in siopa éadaí agus chaith sé cúpla bliain ag obair ansin. Ina dhiaidh sin fuair sé post in otharlann agus Éireannaigh uilig a bhí ag obair ina chuideachta. Bhí sé ag obair mar theiripeoir ceirde. Ina dhiaidh sin d’obair sé ina fhear cothabhála agus chaith sé blianta ag obair ansin.

Fad: 00:04:12 Éist

---

Ansin bhog sé suas go Boston agus bhí feirm 6 acra ansin aige. Bhí sé fós ag obair mar fhear cothabhála, fuair sé aistriú ina jab.

Fad: 00:01:21 Éist

---

Tháinig sé féin agus a bhean na bhaile ar thuras ach ní raibh mórán dúil aige ann ar dtús. Bhí athrach mhór ar an áit. Níor labhair Danny Gaeilge ar bith ó d’imigh sé anonn go Meiriceá agus b’éigean do í a phiocadh suas arís. Ach nuair a chuaigh sé ar ais go Meiriceá, bhí cumha air i ndiaidh an bhaile agus bhí áit geallta ag a aintín do. Phill sé na bhaile ansin agus thóg se teach i gCluain tSalach ag taobh an tí inár tógadh é.

Fad: 00:03:49 Éist

---

Ag pilleadh na bhaile ar saoire ar dtús agus ansin le fanacht. Athrach mór le feiceáil sa bhaile leis na tithe uilig atá tógtha anois, tá an áit millte. Níl tithe ceann tuí ar bith ann.

Fad: 00:03:16 Éist

---

Ba ceoltóir maith Danny ach tháinig meath ar a chuid ceoil anois ach bhain sé sult mór as a chuid ceoil.

Fad: 00:01:02 Éist

---

Chum a dheirfiúr Máire Shearer atá ina cónaí anois in Oileáin Orkney amhrán faoi na Dúnaibh, a chuimhní ar an áit. An t-amhrán a rá ag Danny.

Fad: 00:03:04 Éist

---

Danny ag ceol amhrán – “Old Skibbereen” i nGaeilge, amhrán a cumadh faoi dhíshealbhú.

Fad: 00:04:33 Éist

---

Bhí amhrán scríofa faoin bhád ‘The Daylight Star’, an chéad véarsa de seo.

Fad: 00:00:25 Éist

---