Seanchas bhaile fearainn Ghleann Tornáin agus na teaghlaigh a bhí ina gcónaí san áit. “Páidí an Cearpantóir” an chéad chónaí i nGleann Tornáin. B’as Loch na nDeorán é. Tá line ghinealaigh na ndaoine ar an diosca.

Fad: 00:07:40 Éist

---

Scéim bhaint na móna faoin Comhairle Contae. Tá cuntas maith tugtha ar an obair mhasla seo.

Fad: 00:03:17 Éist

---

Tógadh droichead trasna ar an loch ó Dhún Lúiche go Gleann Tornáin i 1932. Bhí obair mhór le déanamh san am, bhí an talamh uilig le briseadh isteach ann agus ní raibh acu ach spáda. Roinneadh an talamh ina dhiaidh sin.

Fad: 00:03:05 Éist

---

D’oibir John dhá bhliain ag an stáisiún traenach ag déanamh tae dó oibrithe a bhí ag tógáil na ráillí. Bhí sé ina stócach óg, sé bliana déag ag an am. Bhítí ag tabhairt móna amach go Baile Suingean san am.

Fad: 00:03:35 Éist

---

Muintir an bhaile ag siúl agus ag tabhairt cuairt ar a chéile, bhí daoine ag dul suas go Gleann Tornáin le hainmhí fosta. Bhí an coirce a iompar trasna na gcnoc acu fosta. Bhíodh gach duine ag cuidiú leis an duine eile. Níl ach trí chónaí fágtha i nGleann Tornáin anois.

Fad: 00:02:43 Éist

---

Tháinig siad as Albain le himeacht go Meiriceá ach níor tharla sin. Chuaigh sé na scoile agus ina dhiaidh sin chuaigh sé chuig an Raibeal i Leitir Ceanainn agus fostach i dTír Eoghain. Bhí am maith go leor aige ansin ar feirm.

Fad: 00:04:50 Éist

---

Nuair a bhí an cogadh ag dul ar aghaidh, ní raibh siad ábalta imeacht ach nuair a d’oscail siad suas an imirce arís, d’imigh John go hAlbain in 1943 ag obair feirmeoireachta. Bhí litir de dhíth ón fheirmeoir ag rá go raibh obair ann agus chaitheadh siad taispeáint suas ag stáisiún na ngarda go minic thall. Ní raibh cead acu Oibreacha Poiblí a dhéanamh. Bhí léir de bhunadh Chloich Cheann Fhaola agus Gaoth Dobhair san áit ina raibh sé in Berwickshire. Bhí sé thall thart ar 6 bliana. Bhí am crua ag na mná sa bhaile, bhí an obair uilig le déanamh acu.

Fad: 00:04:03 Éist

---

Ní raibh sé in Albain le blianta tá daoine muinteartha aige in Clydebank. A chuimhne mar a bhí na ‘Gorbals’ i n Glaschú. Tá athrach mór ar an áit sin anois.

Fad: 00:03:05 Éist

---

Na tiarnaí a bhí sa cheantar agus an talamh a bhí ag na daoine.

Fad: 00:02:22 Éist

---

Rugadh agus tógadh John in Clydebank i nGlaschú ach bhog siad anall na bhaile go hÉirinn sa bhliain 1927 agus chóirigh siad an teach. Bhí a athair in Meiriceá tamall. Chuir siad píosa leis an teach ina dhiaidh sin, ní raibh ann ach teach beag nuair a bhog siad isteach ann.

Fad: 00:02:29 Éist

---

Lean John Fianna Fáil ó bhí sé ina bhuachaill óg 16 bliana d’aois. Thosaigh siad Cumann i nDún Lúiche.

Fad: 00:01:40 Éist

---

Caitheamh aimsire san Chúirt ag imirt chártaí.

Fad: 00:00:33 Éist

---

Caitheamh aimsire: Lean sé foireann peil Ghaoth Dobhair ar feadh na blianta.

Fad: 00:04:10 Éist

---

Lean sé foireann ‘Celtic’’ fhad a bhí sé in Albain. Tá athrach mór ar an saol anois, bhíodh daoine ag imeacht ar imirce mar nach raibh obair ar bith ann ach anois tá siad ag imeacht mar thoradh ar a gcuid léann. Chuir deireadh an pheil deireadh le rudaí fosta.

Fad: 00:02:40 Éist

---