| Ainm: | Joseph Ó Giobúin |  | |
Áit Chónaithe: | An Deargchruach | ||
Áit Dúchais: | Na Cruacha | ||
| Sonraí an agallaimh/na n-agallamh: | |||
| Dáta | Bailitheoir | Fad | Éist |
| 18/03/2008 | Dónall Dinny Ó Gallachóir | 01:02:21 | Éist |
Lonnú agus Cónaí
| Bunadh na hÁite | [-] |
Bunadh na hÁite: Clann Uí Ghiobúin – measann sé gur as Fánaid a tháinig siad ó dhúchas. Clann Mhic Giolla Luain (McAloone) an t-ainm a ba choitianta ar na Cruacha in óige Joe.
Fad: 00:03:46 Éist
Ceirdeanna agus Cothú an Tí
| Ainmhithe, Beithígh agus Eallach | [-] |
Ag obair leis na beithígh: Ag dul na chearta ag an ghabha leis an bheithíoch le crúite a chur air. Ag traenáil na mbeithíoch é féin agus an obair a bhí leo.
Fad: 00:05:18 Éist
Beithígh is mó a bhí ag daoine san am, le taisteal agus le obair a dhéanamh. Bhí an obair uilig le déanamh le lámh agus bhí sé maslach agus crua.
Fad: 00:02:22 Éist
| Féar | [-] |
Ag déanamh cruacha féir roimhe seo, a chuimhne ar seo, bhíodh leir daoine cruinnithe agus bhíodh craic mhaith acu. Níl an obair sin a dhéanamh níos mó leis an fhéar.
Fad: 00:01:11 Éist
| Tuíodóireacht | [-] |
Tuí luachar a chuirtí ar na tithe, urláir leacacha iontu. Tuí a chur ar na Cruacha – ba rópaí féir a d’úsáidtí. Chuir sé féin tuí ar a theach, cur síos ar seo.
Fad: 00:02:59 Éist
Taisteal agus Gnó
| Aontaí | [-] |
Aonach an Bhrocaigh: 19ú de gach mí, thiomáin Joe caoirigh mílte chuig aontaí, a fhad leis an Bhearnas go minic. A chuimhne ar na laethanta sin agus an chraic a bhí acu.
Fad: 00:06:16 Éist
| Siopaí | [-] |
Bhí beithíoch agus carr ag iompair siopa go ceantar na gCruach. B’as an Coimín a thagadh sé.
Fad: 00:01:11 Éist
An Pobal
| Na Scoltacha Náisiúnta | [-] |
Scoil na gCruach – níor bhfiú a dhath an máistreas a bhí ag teagasc nuair a bhí Joe ar scoil. Ba bheag leis an scoil. Bhí cuid de na múinteoirí nach raibh suim ar bith ina gcuid oibre acu.
Fad: 00:02:12 Éist
| Obair | [-] |
Bhí bromlach na ndaoine ag imeacht ar imirce ach d’fhan Joe sa bhaile. Chaith sé a chuid ama ag obair le péire beithíoch, ag treabhadh, ag fuirsigh 7rl. Obair mhaslach a bhí ann ach shaothraigh sé corr phunta – ní raibh mórán proifide aige as. Cur síos ar an obair thalaimh a bhí a dhéanamh aige.
Fad: 00:18:23 Éist
Fostaíodh Joe ag cur crainn in 1955 agus chaith sé trí bliana ag an obair sin. Obair mhaslach go deo a bhí ann agus iad ag iompair an ábhair uilig. Cur síos ar an obair sin.
Fad: 00:07:28 Éist
Stairsheanchas
| Filí | [-] |
Díleann na mBacach – deireann Joe an dán ó cheann go ceann. Dán speisialta ar fad a chum fear siúil nuair nach bhfuair sé deirce ar bith. Ní fios a ainm. Gaeilg ar dóigh ann. Tá an dán seo in leabhar a foilsíodh le gairid darbh ainm ‘Scoil na gCruach’, leathanach 154.
Fad: 00:05:36 Éist
| Imirce | [-] |
Imirce: bhí imirce coitianta go maith agus d’imigh lucht na gCruach go Meiriceá agus go Sasana. Tá na daoine uilig ar shiúl anois.
Fad: 00:03:38 Éist
| Teangacha á labhairt in Éirinn | [-] |
Níl móran cainteoirí Gaeilge fágtha ar na Cruacha anois agus is beag duine d’aois ghrúpa Joe atá fágtha ar na Cruacha anois.
Fad: 00:01:37 Éist
| Tubaistí Áitiúla | [-] |
Tragóid an eitleáin: An Chruach Gorm – ba sin an cnoc ar thit eitleán in 1944. Bhí Joe ansin an mhaidin a tharla sé agus thug sé cuidiú ach bhí na saighdiúirí iontach confach. Cailleadh seisear sa tragóid agus tháinig fear amháin slán. Is cuimhin leis go raibh an-ghaoth ann agus go raibh sé iontach fuar an lá sin. Ba Gilchrist ainm duine de na fir a tháinig slán agus fuair sé bás le gairid. Tháinig triúr eile slán fosta as an tragóid ach bhí beirt acu sin gortaithe go holc.
Fad: 00:07:51 Éist
An Ealaín Bhéil
Téarmaí & Coinníollacha | © Ollscoil na hÉireann, Gaillimh 2011