Rinne sé féin rud beag iascaireachta curach thart fan chladach nuair a bhí sé óg. Bhí an bá ramhar le hiasc agus is cuimhin leis daoine ag tógáil éisc le mála agus fonsa i mbéal an mhála.

Fad: 00:03:24 Éist

---

Iascaireacht an slí beatha a bhí ag a athair agus tromlach na ndaoine ar na Dúnaibh, é sin nó imeacht go Albain.

Fad: 00:00:46 Éist

---

Thosaigh Mánus ar obair thógála i ndiaidh an chogaidh agus d’oibir sé le McLeod, Wimpey i nDún Éadan agus i nGlaschú. D’fhan sé i mbothanna agus i gcampaí, rud a bhí garbh go leor go minic. Bhíodh liúdramáin go leor ag fanacht sna campaí san oíche ag déanamh cearrbhachais, ag sciobadh agus ag gadaíocht airgid óna oibrithe.

Fad: 00:08:24 Éist

---

Casadh go leor Éireannaigh ar Mhánus nuair a chuaigh sé go hAlbain ar dtús. Ba sean Ghaeil iad a d’fhág an baile agus nár phill níos mó. Ba £2-10/- an chéad phá a fuair sé. Chaith sé blianta fada ag obair in Albain agus philleadh sé na bhaile cúpla mí den bhliain.

Fad: 00:04:31 Éist

---

Greenock – a chuimhne ar nuair a chríochnaigh an cogadh agus nuair a ligeadh na hoibrithe uilig na bhaile le ceiliúradh. Bhí na tithe leanna lán agus an ceol agus ól a dhéanadh. An ganntanas i rith an chogaidh.

Fad: 00:03:37 Éist

---

Athrach ar an saol: Tá an Dumhaigh uaigneach anois ná tá an chuid is mó acu marbh agus tá athrach mór air óna óige. Tá tithe úra tógtha ag daoine coimhthíoch agus is béarla an teanga ais mó atá in úsáid. Bhítí ag cur barr agus ag baint mhóna in am Mhánuis ach níl a dhath de sin anois. Tá an talamh uilig díolta. Bhí níos mó aird ag na daoine ar a chéile san am sin.

Fad: 00:04:39 Éist

---

D’fhág Mánus an scoil ag 14 bliana d’aois. D’imigh sé go hAlbain am an chogaidh ag obair feirmeoireachta, scéim a bhí ann le oibrithe a chruinniú le feirmeoireacht a dhéanamh. Théadh siad ó fheirm go feirm dá réir mar a bhí obair le déanamh. D’oibir Manus le péire beithíoch agus ní raibh mórán eolais aige ar chuid mhór den obair fheirmeoireachta go dtí sin. Nuair a bhí an cogadh thart thosaigh sé ar obair thógála.

Fad: 00:05:03 Éist

---

Tógadh Mánus i nDumhaigh ar Na Dúnaibh agus bhí seisear sa teaghlach. Shiúladh siad míle go leith go scoil Dhoire Chasáin agus bhuaileadh an máistir iad go minic dá mbíodh siad mall. Bhí sé iontach crua orthu.

Fad: 00:02:13 Éist

---

Clann Mhic Pháidín – ba anall as Albain a tháinig an clann ag an iascaireacht ar dtús. Is é Mánus an duine deireanach de chlann Mhic Pháidín ar an Dumhaigh. Tá Mánus é féin istigh in Ionad na Seandaoine anois i bPort na Bláiche.

Fad: 00:03:20 Éist

---