Bunadh na háite agus na sloinnte atá sa cheantar; Baskin, Hanlon, Walker agus Spence.

Fad: 00:00:48 Éist

---

Measann Séamus go raibh daoine beo níos fearr agus níos sláintiúil na mar atá anois. Bhí léir earraí acu féin, móin, glasraí, préataí, uibheacha, bainne, im agus maraíodh muc ar a laghad, uair sa bhliain. Dhíoladh siad léir de na hearraí ag an aonach. Níl sé mar sin anois.

Fad: 00:03:21 Éist

---

Cheannaigh sé a chéad charr i ndiaidh bliana ag teagasc in 1955. Bhí peitreal 4/- an gallún.

Fad: 00:02:46 Éist

---

Chuaigh Séamus na scoile i Mín na Croise agus chuaigh sé as sin go Béal Feirste na coláiste mar go raibh daoine muinteartha aige ina gcónaí ansin. Fuair sé caighdeán ard teagaisc – litriú Gaeilge, béarla agus uimhríocht. Tá difir mhór idir an chaighdeán oideachais anois agus mar a bhí.

Fad: 00:06:28 Éist

---

Ba scoil ghaelach í Malachys, Bóthar na bhFál, 1941-1946. Bhí rudaí gann agus bhí cuid mhór smuigleáil a dhéanadh. Chuaigh sé as sin go Baile Átha Cliath ag traenáil le bheith ina mhúinteoir. Fuair sé a chéad phost teagaisc i gCarn Domhnaigh agus chaith sé trí bliana ag obair in scoil sna Cealla Beaga. Chuaigh sé as sin go scoil i mBaile Dhún na nGall. Chaith sé seal (ar scolaireacht) i gColáiste Uladh i nGort an Choirce , an áit ar chur sé faobhar ar a chuid Gaeilge. Chaith sé cúpla samhradh i gColáiste Rann na Feirste, áit eile a raibh saibhreas Gaeilge.

Fad: 00:09:16 Éist

---

Bhí tréan fostaíochta ar na Gleanntaí le monarcha cniotála Mc Devitts agus Campbells. Bhí 400 fostaithe ag Bord na Móna in séasúr an tsamhraidh.

Fad: 00:01:46 Éist

---

Ba cúig phunt agus tríocha a chéad pá, pá míosa a bhí ansin. Thagadh cigire cúpla uair sa bhliain ag ceistiú a chuid oibre.

Fad: 00:04:19 Éist

---

Tiarna Marcus Ó Cunningham a bhí ó Dhroim na Croise go Ailt an Chorráin. Ní raibh móran deacrachtaí leis, bhí sé maith mar thiarnaí talún.

Fad: 00:01:17 Éist

---

Fuair a athair bás nuair a bhí Séamus bliain go leith agus bhí a mháthair fágtha go lag ag tógáil cúigear clainne. Chuidigh na comharsana go mór leo agus ba Protastúnaigh an chuid is mó acu. Tá ceithre scór acra de fheirm acu agus ba barr phréataí a bhí siad ag bráth air lena mbeatha a bhaint amach. Bhí siad ag carradóireacht na bpréataí go cé na gCealla Beaga san am sin.

Fad: 00:01:51 Éist

---

Tá Séamus ar Chumann Staire le 50 bliain agus insíonn sé faoin Cardinal Ó Domhnaill as Cill Riain. Tháinig 23 sagart as paróiste Chill Riain.

Fad: 00:06:23 Éist

---

Patrick Mac Gill (the navvy poet). Níor chaill Séamus ach bliain amháin le 28 bliain de choláiste Samhraidh Mac Gill. Tugann sé seanchas beag faoin scríbhneoir clúiteach. Thit Mac Gill amach leis an tsagart paróiste Mac Phaidín. Labhair Mac Gill in éadan an tsagairt nuair a thóg sé teach mór ar chostas na ndaoine. D’athraigh meon na ndaoine agus tá meas anois ar Mac Gill agus a shaothar scríbhneooireachta.

Fad: 00:11:41 Éist

---

Chuaigh go leor daoine as an cheantar seo go Butte Montana ag baint óir.

Fad: 00:00:56 Éist

---

An t-ainm Giolladhé – tháinig a dhream as Tobar an Choire go Mín na Croise. Tógadh an teach cónaí ina bhfuil cónaí ar Shéamus go fóill in 1873 agus tógadh an chéad scoil sa bhliain sin fosta.

Fad: 00:02:24 Éist

---

Coláiste Uladh i nGort an Choirce agus cuid de na daoine a raibh baint acu leis.

Fad: 00:03:03 Éist

---

Ní raibh mórán Gaeilge ina cheantar ina óige ach tá Gaeilge mhaith ag Séamus anois. Bhí Gaeilge mhaith ag a mháthair mhór ach ní raibh ag a mháthair. Bhí Gaeilge mhaith ar an scoil fosta, bhí go leor leabhair Gaeilge ar fáil dóibh. Bhí dúil ag Séamus in scríobh Chlann Mhic Grianna.

Fad: 00:02:32 Éist

---

Logainmneacha na mbailte fearainn a tháinig ó Naomh Riain, Carrtha agus Taobhóg. Tobar beannaithe agus turas ag gabháil leis.

Fad: 00:02:23 Éist

---