A baile anois, an teach agus mar atá sé anois. Na daoine a bhí ann atá ar shiúl anois. [Bhí seanbheairic thuas ar an Torr. Beairic a bhí ag an R.I.C.] Ag caint ar an seanteach arís, leacacha ar an urlár le cláraí iontu lár an tigh le pota préataí a fhágáil ina shuí orthu. Ceanntuí a bhí ar an teach ar dtús. An leaba sa choirneáil agus cuirtín thart uirthi. Bhí crochadh ar an tine oscailte. Ag déanamh aráin ar an tine. Tá deireadh tobann leis an agallamh seo.

Fad: 00:03:26 Éist

---

Thóg siad teach sa bhaile agus bhí sí ag coinneáil scolairí Gaeilge. Bhí scaifte mór i Rann an Feirste an t-am sin ag coinneáil scolairí agus thug sé isteach airgead mór sa cheantar san am.

Fad: 00:00:54 Éist

---

Cur síos ar Aonach Jack in Mín an Leice. Bhí aonach eile ar an Chlochán Liath ar an 4 Meitheamh, aonach an tsamhraidh, cur síos ar an cheann seo fosta.

Fad: 00:01:28 Éist

---

Ag siúl go dtí an Clochán Liath an Aifrinn gach Domhnach. Siúl fada ar feadh blianta. Tógadh teach an phobail i Mín Uí Mhaoil ansin ach bhí Síle ar shiúl an t-am sin. I nGaoth Dobhair a chuaigh sí faoi lámh an Easpaig.

Fad: 00:01:55 Éist

---

Bunadh a máthar agus a daoine muinteartha. As Machaire Chlochair a máthair. Bhí a hathair mór as gabháila. Bhíodh a hathair in Albain ag obair ag feirmeoireacht. Ba ghnách leis búistéireacht a dhéanamh fosta sa bhaile.

Fad: 00:02:02 Éist

---

Bhíodh sí ag buachailleacht caorach agus eallaigh ar maidin ar an chnoc agus bhí am mhaith aici. Bhíodh a máthair ag sníodh agus ag cardáil, ag déanamh snátha, geansaí, blaincéid agus a n-éadach féin. Bhí a n-olann fein acu. Ní raibh tuirne ag duine ar bith ar an bhaile ach ag a máthair.

Fad: 00:02:49 Éist

---

Rinne sí buachaillecht, tarraingt móna, ag obair sa pháirc. D’imigh sí ag 18 bliana d’aois go hAlbain, go Glaschú ar dtús ar feadh 6 mhí agus ansin d’imigh sí go Dún Éadan. Bhí cumha iontach uirthi i ndiaidh a muintire. Chuaigh sí anonn le féin ach bhí Huighie, a fear céile ag dul anonn mí ina diaidh. As Rann na Feirste Hughie. Pósadh thall i nDún Éadan iad. Bhí siad ag obair in muileann rubair. Bhí sí thall le linn an chogaidh. Chuaigh sí anonn in 1938. A cuimhní ar an chogadh agus na sirens. Bhí traidhfil Éireannaigh i nDún Éadan an t-am sin.

Fad: 00:04:52 Éist

---

Ag éirí aníos ar an Torr, bhí deichniúr sa teaghlach ach bhí an chuid is mó acu ar shiúl. Nuair a bhí sí 10 mbliana d’aois chuaigh sí go Leitir Mhic an Bhaird ag foghlaim Gaeilge do pháistí. Ní ar fhostach a bhí sí, tógadh ansin í, chuaigh sí na scoile ansin fosta. Ní raibh Gaeilge ar bith sa teach sin. Bhí sí ar scoil go raibh sí 11 bliain. Bhí dúil aici ar scoil. D’fhan sí i Leitir go raibh sí 14 bliana d’aois. Ansin chuaigh sí go dtí Mc Devitt Institute ar na Gleanntaí ar feadh 1½ bliana.

Fad: 00:03:25 Éist

---

Chuirtí na coirp i nGaoth Dobhair agus a cuimhní féin ar thórraimh. Nósanna: ní théadh siad amach ansin ar feadh dhá bhliain i ndiaidh duine sa teaghlach bás a fháil. Tá athrach mór ar sin anois. Bhí dóigh eile acu san am.

Fad: 00:02:31 Éist

---

A clann, bhí 10 acu ann agus d’imigh siad uilig ar fostaíoch. Cur síos orthu agus c’áit a bhí siad, idir Albain agus Meiriceá. Tá briseadh tobann ag deireadh seo.

Fad: 00:01:26 Éist

---

Ar shiúl ag na damhsaí i nDoirí Beaga agus i Halla na Machaireacha. Bhíodh siad ar shiúl ag costarnocht. Shiúladh siad na bhaile.

Fad: 00:01:54 Éist

---