1756 a tógadh teampall na Spáinnigh atá chóir baile Phádraig. Seanchas ar seo. Bád a chuaigh ar na carraigeacha, ní raibh ach fear amháin a bhí ábalta snámh go tír. Fuair an sagart an Spáinneach a tháinig i dtír, bhí sé ag fáil bháis agus dúirt sé leis an sagart go dtiocfadh leis an t-airgead a thabhairt leis don eaglais. Thóg an sagart teampall leis an airgead. Bhí an altóir i lár an teampaill.

Fad: 00:04:20 Éist

---

Phill sé na bhaile ansin agus thosaigh sé ag obair go háitiúil i monarcha d’éadach sintéiseach, ag déanamh snátha do chairpéid. Dhruid an monarcha tar éis roinnt blianta agus d’athoscail sé ag déanamh ábhair eile. Tá monarcha iascaireachta sa pharóiste fosta.

Fad: 00:04:22 Éist

---

Seanchas Bhaile Mhic Pháidín. An Caora Dhubh nó An Groarty: Sean scéal maith fan chaora dhubh agus faoi fhear darbh ainm Groarty. Ba scéal faoi rún é idir an chaora dhubh, an sagart agus Groarty. Lá amháin chuaigh sé na phortaigh agus casadh caora air. Shíl sé gur peata a bhí ann agus níor chur sé mórán iontais ann. Gach am a chuaigh sé na phortaigh bhí sé ag feiceáil an chaora seo. Lá amháin ní raibh sé ábalta fáil na phortaigh, bhí sé ag cur agus bhí tuile san abhainn, ní raibh se ábalta fáil trasna go dtí an taobh eile, bhí sé ró-dhainséarach ach chonaic sé an chaora ar an taobh eile agus labhair an chaora leis. D’iarr sé air léim a thabhairt trasna na habhann agus dá dtitfeadh sé isteach féin, go raibh doras na bhflaitheas oscailte. Chuir seo eagla ar An Groarty agus dár leis nach seo caora ar chor ar bith. Chuaigh sé ag an sagart i mBaile an Droichid agus d’inis se an scéal don sagart. Dúirt an sagart go rachadh sé féin leis ar ais go Baile Mhic Pháidín go dtí an áit inár tharla seo. Chuaigh siad ar ais na phortaigh agus casadh an caora orthu arís. Tharraing an sagart fáinne lena bhata siúil thart ar an aiteann agus thug cuireadh don chaora isteach ann. Nuair a chuaigh an chaora isteach ann, thosaigh an sagart ag caint i Laidin agus thosaigh an chaora ag tabhairt freagra air i Laidin fosta. D’iarr Groaty orthu labhairt i nGaeilge sa dóigh go mbeadh a fhios aigesan caidé a bhí a rá acu. Dúirt an sagart go labhródh ach go gcaithfeadh an Groarty an rún a choinneáil a fhad agus a bheadh sé beo, caidé a tharla idir an chaora dhubh agus an sagart.

Fad: 00:09:45 Éist

---

D’imigh sé go Plymouth, Sasana i ndiaidh dona mháthair bás a fháil. Chaith sé roinnt blianta ansin ó 1972 – 1977 ag obair ag an ché ag baint lóid agus ábhar dena longa. Bhí trioblóid sna sé contae san am agus ní raibh sé iontach deas a bheith i d’Éireannach i measc na Sasanaigh san am. Ní raibh mórán tuiscint acu ar chúrsaí staire na hÉireann.

Fad: 00:07:05 Éist

---

Ag éirí aníos i gCill Chartha. Ba feirmeoireacht an slí beatha a ba mhó a bhí acu san am. Eallaigh, caoraigh, ag cur póir, coirce, garraí beaga. Bhí préataí agus cál acu. Bhí muileann i gCill Cartha acu, a chuimhne ag tabhairt málaí coirce an mhuilinn, é féin agus a dheartháir.

Fad: 00:03:12 Éist

---

Nósanna sa tsean am - cleamhnas. Nuair a bhíodh fear ag cuardach mná, thugadh sé leis fear eile agus buidéal uisce beatha agus théadh siad go dtí an teach ina raibh an bhean. Scéal a insint aige faoi bhean a phós ach tar éis tamaill ní raibh sí sásta leis an fhear a phós sí.

Fad: 00:05:12 Éist

---

An Gorta Mór 1847 – teach beag sa chomharsanacht an áit a raibh pota mór le greim bí a thabhairt dona daoine nuair a theip ar bharr na bpréataí. Ach níl lorg ar bith ann anois le taispeáint cá háit a raibh an teach sin.

Fad: 00:02:48 Éist

---

A thuairim faoi stádas na Gaeilge i gCill Chartha anois. Tá Gaeilge mhaith ann go fóill. Bhí bród ar na daoine i gcónaí ag labhairt na Gaeilge agus bhí sí measctha suas le béarla. Tá siad tugtha de seo go fóill agus ní maith leis sin.

Fad: 00:03:29 Éist

---

Seanchas Naomh Cartha. Tháinig sé go Cill Cartha thart ar 640 agus thóg sé teampall i gCill Cartha agus tá a uaigh deas den teampall.

Fad: 00:00:57 Éist

---

File as an cheantar darbh ainm Séamus Dorrian. D’imigh sé go Meiriceá ach chum sé amhrán faoi dhuine a d’fhág an baile agus a d’fhan ró-fhada ar shiúl. Cúpla véarsa d'amhrán á cheol ag Pádraig

Fad: 00:04:41 Éist

---

Logainmneacha: Baile Mhic Pháidín agus an míniú, mar a fuair an baile a ainm ó fhear darbh ainm Páidín. Bhí mac aige agus as siocair gur leisean an baile, tugadh Baile Mhic Pháidín air.

Fad: 00:01:31 Éist

---