Guth & Tuairim, Deireadh Fómhair 1980 - Eagrán Speisialta

COMORTA!S ARDAIN AN UDARAIS Ta lll'ch£ir orainn go bhi'uil na Comertais A.rdain a reachtail i mbliana le linn Oireachtas na Gaeilge i nGaotl"! Dobhnir, Sisd . na bun-chuspO'iri ceanna ati ag an da Fheile - cultur na Gaeltachta agus na tire a chur ar ArC.an tre mhean na Gaeilge agus ocaid a chur ar fail do Ghaeil na t1re·buaileadh lena cheile. Ta'imid an-bhufoch do Choiste lla'!si~ta agus_..;1t1uil an Cireachtais as cuireadh a tbabhairt don Udaras na Comqrtais Ardain a reachtail le linn na P'eile. 6 \ . ~ .... j Chaitb mi~;e m{ Iu11 f dteacb Eibhlfn Smn rumigh { nDoire na Mainsear, an teach is faide on chola1ste a~h b' fh1u e, mar teach ar doighe a bh{ ann. Nf re.ibb loisteirf ann le blianta beaga anuas ach thosaigh siad a gcoinneailt aria i mbliana. Bhi deartb(ir fhear a' t1 s' aga1nne ag coinneailt loisteir! ( .... mbliana don chead uair, mar ta' siad tar eis aistriU' 0 Mhfn na Leice. J.r ndo1ghe John Ghrainne ata f gceist ~agus ta se ar fhoireann an Cbola'iste Samhraidh mar mhuinteo1r dambsa. Ta a dhearthair e1le ag teagasc sa Cholaiste fosta. Ta a1tbne ag achan duine ar Hughie Mor. S~e ayus Tom T~ _...inion Jo~ Ghrainne, SUe geallta do Tom Bbraighnf Hludaf Hodpns. Is ci~te go bhfuil an bheirt acu cleachtaithe leis an tra thart fa chosta Th!r Chona111 anoia. Ta se doiligh a chreidiuint go bhfuil Tom T a na Comortais A.rdain ar siUl anoia le roinnt mheasartha blianta agus b{onn togha an cheoil ague aisteoireacbt le fail gach blia1n. Tagann na hiomaitheoiri o chomhlachtai· ins na Gaeltachtai ee.gsiila ar f'ud na tire agus glacann siad pairt i _gcomortais ~ rTrath na gCeist, Dramaiocht, G.Mlpa! Ceo11, Amhranalocht, agus agallaimh be1rte. Le atmosfear an Oireachta1s timpeall air ! mbliana ta fhios ag~inn go mbeidb sult agus tairbhe le baint ag gacb einne as an deireadh seachtaine. se b~i~ is ~fiche. Ta fontas na, n-1ontas orm go l- bhf'ull se abalta madadh Sh{le a l.aimhseail mar ma c~uireann tu ceist ~rm ta se contu1rteach !ialn. D~ir~ S!le liom, trath ~in go bhi'uil tu i mbaol ma ta briste a chaitheamh agat. Sin rabhadh dona stocaigh uilig. Dua an sceil, ta ce1thre no cuig mhadadh ag C1ssie Mhaire agus nuair a bbuaileann me isteach anoia is ar!s, bfonn orm fanacht ag bun na sraide go dt{ go dtig a! fein amach. Ansin bfit elan. Bh{ leanbh beag Hughie Eibhlin ag stopadh le Done.l 0 Mo.iri,,.. Qif}geach Cultur agus Teanga, Udaras na Gaeltacbta. Nuacht Rann na Feirste - curtha le cheile ag Breandln 0 DUfaigh Ch{tear domsa go bhf'uil muintir Rann na Feirste an– saibhir. Ta tr! cbU'is agam chun an raiteas sec a bhreacadh sfos. Ar dtus, nuair a bhf me ag dul thart do Ghael Linn, i'uair me 60 ball ur chun dul isteach sa chrannchur m!osuil a ee.grafonn an dream sin. Sec cUram Ds.nny Donaf agus be1dh seisean ag dlll:. timp~eall na dtithe ag ~11iu an a1rgid achan mh! - adh mor ort a Danny. Dala an sceil, bhuaidh Fannia Donai duais £100 ag Bingo an Ch1och8D Leith ar na mallaibh. Tugaim faoi deara fosta go bhi'uil na gleasanna CB ionte.ch coitianta sa cheantar. Ta na rudai seo an-chostasach - idir £100 agus £300, Anseo thig l';.is na PB::isti oga na gle~sanna a usaid_ fiu ~in. 01c~ amhain lasmuigh de Thigh ~haidf Oig, bh{ aerog CB ag achan dara carr. 0 thosaigh mise ag dul~go Ran_!} na Feirste, ta cuid mhaith tithe galanta togtha ag lucht an bhaile, ina measc M{cheal Mhadge, Joe A_gnes, Donncha Eddie, John Ghr&:inne agus Mic! Mhary Mhicf. Amuigh 1 Loch n nDeoran ta'na tithe ura go fluirseach fosta- Peadar Phat J ol:>..nny 1-lhaire, Paid{ Sh!le Moire, Sfle Bhra1ghni fuuda! agus HughJ..e Bhraighn{ Hiuda{ fe'in. Seans go mteidb loisteiri ag Hughie sa se~teach ague sa teach Ur an bhliain seo chugainn? Beidh tU' gnoithach ans1n a Hughie! Turas Craifeach Ag tr.acht ar mhuintir Bhraighni. Hiuda{, t& an bhean a' ti agus S~ndra ar shiul ar thuras ' cra1feach go Lourdes ..... Ta Marie imithe fo~ta. Taim ag deanamb nach mbeidh a mhacasamhail d 1 ait ann, nuair a thig s1ad abhaile, · Oibr!onn Marie i monarcha Comer Yarns i nGaoth Dobhair agus ta ranaf ag dul timpeall go bhf'uil tabbacht faof leith ag baint le h-eochracha sa mhonarcha _pheanna Cupla bliain o shin, bh{ sf istigh ar chomortae an• Chail{n Gaelaigh ach is leir go raibb na tortha~ co~traj}te, mar~ creid no na creid, n:f bbi'uair s{ an chead ait. Ta muintir an t{ seo iontach flaithiuil f / " , osc~ilte, cairdiuil, agus glacann siad le strainse1r{ go furasta. Teach Hiiidaf Beag. Bra1ghn{ agus Eibhl!n ar feadh cupla seachta1n. Bhi E1leen chomb tugtha do, gur eirigh sf as a cuid oibre ar feadh coicr8e chun togha na h-aire a thabbairt do. Ni ra1bh Sorcha bbocht abalta a leitheid a dheanamb, afach, mar bhf s{ gnoitheach i dteach Sarah D_..an ag an am_ le sgaift e o Ghael Eagras. Nach meanar do Sheamus 0 Baoill, gasur . Phaddy Tharlaigh Pha1df. Fuair se seacht onofr san Ard Teist agus faof latha1r ta se ag deanamb leighis thuas i mBaile Atha Cliath. D' eirigh chomb mait h le CaitHn Ann. Dearfainn go bhruq a dtui sm1theoirf brOduil astu. B'fhuath 11om na scrudaithe i gconaf agus nfl se ar ti agam mo cbuid tortha! fein a fhogairt. Coirithe suas Cluinim go bhfuil Treasa Mhuiris Kit ag obair anoia i gClochar inteacht, a1t inteacbt sa chontae ach is f~idir leat bheith cinnte nach bhfuil s! ~ gabha'u isteach s'na ana rialta- s!lim I rith an tSamhraidh _,...bh! sf ag obair in ostan sna•Cealla Beaga. Is ioma! olche Aoine, nua1r a bh!onn sf sa bhaile go mb!onn s! co1r1the suas ag a hocht a chlog - ag fanacht ar na stocaigh .flan amhras. Ta Teach na Colaiste lan arfs le linn an Oireachtais Ni b~{onn Ei!een ina h-aonair. ro:mninic af~ch mar ta' scola1re Ghael L1nn a1cf fosta. N!Or th€1nig ach beirt acu go dt{ T1r Qilonaill 1 mbliana - gasur ag s:_op~h }e Proinsias 0 Maonaigh i gCo1s Clada1gh. Ma ta se { gceist agat dul ar cuairt chu1g Sarab Mheid{, na gabh ma ta Dallas ar an teilif!s mar d1Ultafonn sf glan rud ar bith a ra fhad is a' bh!onn Dallas ar siUl. Mhothaigh me go bhfuil a fhios aicf ce scaoil J .R. Ewing. Cursa! ! gCiarra! M{ 6 shin, bh! sca1fte o Rann na Fe1rste agus J.nagaire thfos i gCiarral ar thuras peile - Patsy Ann, Tony Dochartaigh, Hughie Beag, Donncha Eddie, Paddy E1bhlfn agus Colm William ina measc. Deirtear 11om go raibh Colm i gceannas ar an scaifte uilig. Ce gur chuala me cnap sc8"alta faoin deireadh seachtaine t1d, n!or chuala me' 1omra ar bith ar an chluiche a d 1 1mir siad fein In b f - • ,.. amanna, ~onn me in amhras an bhfuil suim no duil acu i bpeil ar chor ar bith ach caithim a admh'11 gur eisceas:t Paddy E1bh1!n, mar t( se {ontach eolach ar an chluiche. Brandf Ma eh t~Escort glas ag dul thart, thig leat bheith cinnte go bhi'uil Rosie Anna Bige ar chlll an rotha agus a madadh, Brandy b{deacb ina hucht aic!. N!i a fhios agam an bhi'uil se f1or go bhfuil se ar intinn aic{Brandy a thogail suas go Baile Atha Cliath chun a fhionnadh a ghlanadh, a nf agus a ghearradh. Is soileir domsa go bhfu11 duil fontach aic! ann. Mar fhocal scoir, ca1thfidh me Tigh Hughie Tim a lua. N!lim ag iarraidh feachtas bolscaireachta a cbur ar bun do Thigh Hughie Tim, ach s:!lim go bhf'uil se go h-1ontach mar ionad Disco. Ba ghnath 11om dul ann achan o:lche Shathairn agus bh{ me sona sasta leis { gconai. Mo chomhairle duit - gabh ann agus b~idh ofche ar dbighe agat.