Scathlan 1

An Saol In Oirthear Ghaoth Dobhair 1830-1880 D6nall P. 0 Baoill Chan fhuil rud is fearr damh a dheanamh, 6 ta muid ag c6moradh na tubaiste i dteach pobail Ghaoth Dobhair sa bhliain 1880 n6 cuntas a thabhairt ar an tsaol a bhf in oirthear Ghaoth Dobhair sna leithchead bliain roimhe sin. Bhearfaisin baruil eiginteach duinn ar an aigne a bhf ag na daoinf bochta a bhf i lathair ag Aifreann De, La Fheile Muire M6r, 1880 agus ar an d6igh a bhfeadfadh se luf ar a n-intinn agus mare a fhagail ar a n-iompar agus ar a gcreideamh. Beidh tracht agam anseo ar an duithche bheag sin a luigheann eadar an da chnoc iomraiteacha sin, Cnoc Fola ar a-n phointe thiar thuaidh agus Cnoc na Naomh dha mhfle n6 mar sin soir uaidh. lstigh sa ghleann sin idir an da chnoc ta na bailte seo, Min an Chladaigh agus suas uaidh Gleann hUalach, Leath Caite ar bhruach thfos na farraige agus ag sfneadh suas uaidh Port Ui Chuireain (is minic a roinntear an baile sin ina dha leath go loganta, Bun an lnbhir ar an chuid iochtarach d6 agus an Curain ar an chuid is uachtaraf d6) agus Glais an Chu. Ta me ag scriobh an ainm dheireannaigh sin mar a deir muintir na haite e ach is minic argail fa dtaobh d6 gur Glais an Dobharc (h) u a ainm ceart. Is soileir 6 na hainmneacha sin fein gur daoinf, a rabh Gaeilge eile acu thaire mar ata ag na daoinf ata ann anois, a chum na logainmneacha ceanna. Ach bfodh sin mar ata go f6ill. TEACHT NA nDEORAITHE Ceantar 6g go leor an ait seo ata faoi chaibidil againn. Is i Minan Chladaigh is luaithe a lonnaigh daoinf thart fan bhliain 1670 agus ta siad ag teacht agus ag imeacht leo ann 6 shoin. Cead bliain ina dhiaidh sin a thainig an chead deoraf go Glais an Chu agus rann se an da bhaile eile sin Leath Caite agus Port Ui Chuireain ar,bheirt fhear a ph6s beirt da thriur nfonach. Is ag brath ar an bhealoideas is m6 ata muid le heolas den chineal seo a chur inar lathair agus is maith an t-eolaf e. Ach is minic anois is aris go bhfaighidh muid cuntas oifigiuil as cearn eiginteach n6 6 9.