Scathlan 1

an leathaigh sin bhfodh pfosaf m6ra garbha de dhuileasc - rapan an t– ainm a bhaist na.daoinf air. Ba mhinic mar sin ag scaradh an rapain agus an leathaigh 6 cheile iad - ag baint usaide as an leathach mar sheanleas ar an talamh agus ag triomu an duilisc mar leas coirp agus beatha. Bhi cineal eile bidh a thagadh isteach fa na cladaigh agus nuair nach dtagadh is minic a bhaineadh na daoinf iad fein iad le uirlfs a dtugadh siad corran cire air. Carran a bhf san uirlfs sea a rabh fiacla mar a bheadh cfor ann. Cosa bliathar a thugadh na daoinf ar an bhia ata i gceist anseo. Casa iad seo a rabh feamnach de shaghas ar leith ag fas orthu agus is minic a scaitf leis an doineann iad. Thriomaftf iad agus chuirtf i dtaiscidh iad thuas sa chupla agus san araidh sna seantoithe ceanntuL D'itf iad leis an dinnear nuair nach mbfodh anlann ar bith eile ag na daoinf, agus bia milis a bhi iontu. Cha deantaf aon ch6caireacht eile orthu ach iad a ithe tirim mar a bhf siad. Ch.an fhuil feidhm damh a ra go rabh an t-iasc fairsing fosta agus gur iomaf bairille de iasc shaillte a bhfodh i ngath teach. OSAID AN CHOIRCE Bhf an-t6ir ag na daoinf ar choirce mar gur iomaf trath a bhf siad abalta ar a bhaint as. Mheilti e le min choirce a dheanamh, as a ndeantaf aran· aoirce agus brachan. Mheasctaf taosc uisce ghalaigh agus mine coir'ce le cheile i dtoban, i bpota n6 i mias deilf. Nuair a bhfodh se meascaf i gceart ansin chuirtf ar lie n6 ar iarann a dtugaf an crosan air e agus d'fhagtaf leis an tine ego dtf go mbfodh se go cruaidh le cloich. Bhf se gear ar na fiacla ach mar a deir an seanfhocal - Han rud a bios gear no searbh ag an bhea/ bidh se mi/is ag an taobh istoigh" agus mar sin don aran choirce. Bhf an t-aran seo an-mhaith ag goile a bheadh coscraf ag oibriu farraige agus bhfodh toirtfn beag d6 le achan duine a theadh chun na farraige n6 a d'imfodh ar imirce. Nitf brachan as an mhin choirce seo agus bhfodh an brachan ceanna ag bruith 3 huaire a chloig san ofche. Is san ofche fosta a ba ghnathach leo an brachan a 61 agus chan ar maidin mar ata i. dtoithe na n-uasal anois. Is i bhfad i ndiaidh am an drochshaoil a thainig an mhin bhuf as a ndeantai aran buf. Baar phanan– naf beal oscailte a ba ghnathach na sconannaf seo a dheanamh. Ba as an ghran bhui ata ag fas go fairsing sin i Meiricea a mheilti an mhin bhuf seo. Dona cearca is m6 is doiche fa thabhairt ar na saoltaf deireannacha seo. · Bhi deoch eile a rabh an-t6ir acu air - cathbhruith. Deoch f nach rabh aon iontas. uirthi le bias. Chuirti craiceann n6 colg ·an choirce i ndiaidh a mheilte in uisce go dtf go ramhrachadh se. Ansin chuirtf sfos ar an tine e agus is ansin a ramhrafodh se i gceart agus nuair a bhfodh se bruite d'61taf an chathbhruith. OSAID NA bPREATAi Ba mh6r meas na ndaoini ar na preataf n6 is orthu a bhi a mbeo ag brath. Is minic a bhiodh ar bhean an toighe eirf ar a se a chlog ar maidin n6 amannaf, b'fheidir, roimhe agus pota m6r preatai a chur sfos a bhe~dh reidh fa choinne an teaghlaigh nuair a smaoiteachadh siad ar eirf idir sin agus a hocht a chlog. Bhi daoini ann a mbiodh preatai acu 3/4 huaire sa la. Ba ghnathach leo fosta an-duil a chur i bpreatai r6sta - teallachan a 12.