Scathlan 1

TOITHE AGUS GLEAS BEATHA Toithe fada ceanntuf a bhi ag na daoinf - cuid m6r, cuid beag, acu. Bhiodh leabaidh theastair sa chistinidh agus bhfodh tus aite ag an lanuin a ba shine ar luf sa leabaidh sin. Bhfodh seomra suas sna toithe ar fad - an seomra a bhfodh i gcul na tineadh agus is ann a ba dh61che an chuid eile den lfon tof codladh. Bhf go leor de na bochtain nach rabh acu ach both6g n6 braca de theach . Bhfodh deanamh cearn6gach nach m6r ar an chistinidh agus bhfodh pfosa daoithe ag gobadh amach nios faide na an chuid eile. Is isteach san ascaill seo a chuirtf an leabaidh ard. Sfos 6n leabaidh a bhfodh an driosur. Thios i gceann an toighe bhfodh na hain– mhitf uilig ceangailte agus na cearca thuas ar aradh 6s a gcionn. L6ib liathghorm a bhfodh ar an urlar agus amannaf leacacha a mbfodh spasannaf m6ra eatarthu. Bhf d6igh dheas acu leis an urlar a chothromu - na paistf uilig san ait a chruinniu isteach agus iad a bheith ag siul sfos agus anfos air go mbfodh se chomh cothrom le clar ag na cosa tar– nochtaf. Is minic a bhfodh an tine i lar an toighe agus gearradh toite thuas sa dfon - char ghnathach leo aon simleir a bheith ar na toithe fada go leor acu. Giuis ar fad a bhf mar dhfon ar an teach agus muirineach a bhaintf ar an dumhaigh i Machaire Rabhartaigh a bhfodh mar thuf air. Bhfodh tabla agus b'fheidir cupla st61 sa teach ach chan r6mhinic a bhiodh cathaoireacha ann. Bhf duil rnh6r acu clocha cruinne cladaigh a chur in ait na tineadh agus taobh amuigh den doras. D'fh6ir seo go brea do mhuintir na haite seo na bhf doirling brea acu i Mfn-A-Chladaigh le tar– raingt as. On taobh istoigh a ba ghnathach an doras a dhruid -;- bhfodh poll air agus ru6g crochta as agus nuair a tharrainneochfa an ru6g th6gfadh si an bolta a bhi taobh istoigh. Ba mhinic dha chomhlaidh ar an doras - comhlaidh bheag leis na cearca a choinneail amuigh agus doras m6r le achan rud eile a stad 6 theacht isteach. AN BUAILTEACHAS Is e an chiall a bhi le buailteachas sa tsean am - daoini agus ain– mhitf imeacht leo 6na n-aitreabh duchais go lathair eiginteach eile. Theadh muintir na mbailteach seo ar fearach iena gcuid eallaigh suas go Cnoc Fola agus go bun Thaobh an Leith6id. I rith an tSamhraidh a bhfodh siad ann agus ba ag deanamh ime an jab is m6 a bhiodh acu. Chuirtf an t-im sin i bhfi(cfnf agus chuirtf sa chaoran e. Bhfodh suil acu lena usaid am eile ach is minic a rinneadh dearmad ea rabh go leor den im curtha agus thainigtheas trasna ar chuid d6 6 shoin. I Mfn-A-Chladaigh bhf gnas eile acu fhad agus a bhi an daonra iseal - thagadh muintir an bhaile fochtaraigh (i gcois na farraige) go dtf an ait a rabh c6naf ar an chuid eile de na daoinf agus dheanadh malairt toithe agus aite leo gach trf bliana. Mar sin a b'fhearr leo e ar tus nuair a bhf an dream ar fad muin– tireach da cheile ach nuair a chuaigh Hon na ndaoinf i meid chaith siad uathu an gnas. Is e an chuis a bhf leis an aistriu seo gur mheas na daoinf go rabh talamh nios fearr i gcuid amhain den bhaile na sa chuid eile agus bhi siad ag iarraidh na buntaistf a roinnt cothrom. Ach lean siad orthu ag cur an eallaigh chun an tsleibhe i ndiaidh am eadraidh gach la, fiu anuas go dtf lar an cheid seo. · Bhi d6ir:ih eile acu le bia a sholathar ar buailteachas ce gur d6iche 14.