Scathlan 1

stoirm. Thainig cu~la corp isteach fa thir i Min-A-Chladaigh. Duine acu sin a bhi i bPaidi 0 hOireachataigh a bhfuaireas a chorp sa scoilt nar tugadh 6 shoin uirthi ach Scoilt Phaidi Ui Oireachtaigh. Tugadh a chorp go teach na scoile an ait a ba airde ar an bhaile ach nuair a chuaigh siad a dh'iarraidh cead an corp a ligean isteach char tugadh daobhtha e. Bhi cuilcigh istoigh ag deanamh poitin sa scoil fhad is a bhi si a c6iriu. Ach fa dheireadh nuair a thuig siad nach lucht an dli a bhi ann thug siad cead an corp a ligean isteach. Lasadh tine an trathn6na n6 an oiche sin agus tugadh freagra uirthi i dToraigh. NA SCOLAIRI, AN MAISTIR, AN CURACLAM Chan fhuil m6ran tracht ar mhaistir ar bith da rabh sa scoil ach Padai Mag Aodha. Sa bhliain 1869 a thainig seisean ann agus chaith se 17 mbliana inti. Ba as ceantar Chill Mhic Neanain e agus bhi Gaeilig 6 dhuchas aige. Bhf se ina ch6naf sa scoil bliain gan paighe ar bith (1871 /72). 'Monaiteoir' a bhi ann-duine nach bhfuair oiliuint 'cheart' ar mhuinteoireacht ariamh. Badh iad seo na habhair a bhi se a theagasc: Leamh, Scriobh, Uimhriocht, Litriu, Gramadach, Tireolas, Ceimseata agus Triantanacht agus nfos moille Obair Talaimh. Rangannai 3/4/5 a niodh na tri habhair dheireannacha. Roimh an bhliain 1880 cha rabh ach scolaire amhain a chuaigh thar rang a IV agus chuaigh se siod go rang a VI. Ba mh6r an eacht i sin san am udai. Cha dteadh an chuid a ba mh6 acu thaire rang a 3. Is e an locht is m6 a bhi uirthi mar scoil nach rabh na paisti ag freastal na 100 la a bhi riachtanach le iad tabhairt fa scrudu a chuirfeadh ar aghaidh rang iad. Is minic nach mbiodh 20 as an 150 a bhiodh ar na rollai a mbiodh cead acu an scrudu a dheanamh. Sin an gearan a bhiodh ag na cigirf ... 'the attendance being of a most irregular character'. Bhi na cigiri anuas ar Phadai Mag Aodha agus ba mhinic· iad ag clamhsan fan d6igh a rabh se ag teagasc na bpaisti. Seo piosa suimiuil as ar dhuirt cigire fan sco.il sa bhliain 1886. Phioc me an cuntas sea mar go leirionn se go leor treithe a luaigheadh go minic sna 10 mbliana roimhe an data 1886. "This school continues in a very unsatisfactory condition. Though there were · 117 pupils on rolls on the last day of August, only 22 qualified by attendance for the Results Examination, all of whom, with one exception were in the Infants, First and Second Classes. The exception was a girl who was examined in Third Class. This girl was the only pupil who could make an attempt at speaking English which she had learned-not in the School, but from her brothers and sisters who have been away from home at service. Indeed it is evident that the teacher gives instruction exclusively in Irish and makes no attempt at teaching the English language, The children exam.ined in Second Class could not explain the simplest words in the book. Wherever this mode of teaching prevails in an Irish speaking district, I invariably find that the children make no progress; on the contrary, where a teacher 19.

RkJQdWJsaXNoZXIy NzQxNzU3