Scathlan 2
seanphriosun sin a bheith leagtha sios acu le fada, nil fhios agam cad e d'eirigh den reilig a bhi ansin na de thaisi na bpriosunach a bhi curtha taobh istigh de bhabhun an phriosuin ansin. Is d6cha gur t6gadh iad agus go dearnadh iad a athchur in ait inteacht eile. Ta leacht cuimhneachain do Phat O'Donnell i reilig Ghlas Naoidhean, i mBaile Atha Cliath, ar a bhfuil an scribhinn seo a leanas scriobhtha: "In memory of Patrick O'Donnell, who heroically gave up his life for Ireland, in London, England, on 17th December, 1883. Not tears, but prayers for the dead, who died for Ireland. This monument was erected by the grateful admirers of his heroism in the United States of America, through the 'Irish World: and forwarded by a Ladies Committee of New York-Mrs. F. Byrne, Mrs. Maggie Halvey, Ellen A. Ford. R. I. P. " Dearfainn go raibh an duine deireannach seo-Ellen A. Ford'-ina beancheile ag Ford, an nuacht6ir cliuiteach den ainm sin, arbh leis an paipear, "The Irish World", na laetha ud. Ach de thairbhe Phriosuin Newgate de, seanphriosun a bhi ann a chuaigh siar na ceadtai bliain. Deirtear gur t6gadh an chead fhoirgneamh ansin sa d6U haois deag agus bhi priosun de short inteacht ansin riamh ina dhiaidh sin go dti deireadh na haoise seo a chuaigh thart. Rinneadh athth6g6il ar Newgate i ndiaidh Thine Mh6r Londain sa bhliain 1666, agus rinneadh athch6iriu n6 meadu air aris sa bhliain 1780. Leagadh sios e sa bhliain 1903 agus t6gadh na Cuirteanna Dli (An Old Bailey) ar an lathair ina dhiaidh sin. Mar sin de d'fheadfai a ra gur coinniodh Pat O'Don'nell i Newgate sa bhliain 1883 agus gur ~nn a crochadh e ina dhiaidh sin, se sin, ag an ait cheanna as sheas Eireannach eile, Ruairf Mac Easmainn, a thriail breis is triocha bliain ina dhiaidh sin. I ndiaidh ghabhail Ruairi Mhic Easmainn ag Traigh Bheannach, Tra Li, Aoine Cheasta 1916, tugadh caol direach e, faoi thionlacan armtha, go Londain, ait ar coinniodh e sa Tur go dti go raibh a thriall san Old Bailey thart. I ndiaidh e a bheith daortha chun bais, coinniodh e i bPriosun Pentonville, ait a ndearnadh e a chrochadh ar an 3u la de mhi na Lunasa, 1916. Is c~art duinn smaoitiu gur crochadh poibli a bhiodh acu i Sasain, agus in Eirinn, go dti an bhliain 1868 agus gur crochadh na ceadtai, mar sin, taobh amuigh de Phriosun Newgate i rith na treimhse 1780-1868. Is eol duinn uilig gur crochadh poibli a bhi ann i gcas Mhairtiri Mhanchuin nuair a cuireadh chun bais iad i Manchester ar an 23u la de Shamhain, 1867, agus leanadh den n6s bhruidiuil sin go ceann bliana eile, ar a laghad, ina dhiaidh sin. Is suimiuil le ra e gur Eireannach a bhi sa duine deireannach a crochadh go poibli i Sasain .i. Micheal Bairead, gurbh as Contae Fhearmanach 6 dhuchas d6, a crochadh cis comhair an phobail i Newgate sa. bhliain 1868. Cuireadh ina leith go raibb baint aige leis an phleasc a tharla ag Priosun Clerkenwell, londain, an bhliain roimhe sin, ait ar marbhadh duine deag de na Sasanaigh. N6s barbartha ba ea an crochadh n6 an pion6s caipitileach mar bheirtear air go minic anois, agus buiochas m6r le Dia go bhfuil deireadh leis an ch6ras pion6is sin ina Ian tiortha de chuid an domhain sa la ata inniu ann. Is maith go bhfuil dearcadh sibhialta ag teacht chuig tiortha an domhain sa deireadh thiar. 40 .
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy NzQxNzU3