Sonraí an Agallaimh

Ainm:	Gráinne Mhic Gloinn
Áit Chónaithe:	An tArd Leathan (An Ailt Leathan), An Clochán, An Clochán, Leifear.
Áit Dúchais:	An tArd Leathan (An Ailt Leathan), An Clochán

Dáta

Bailitheoir

sdgsdg

07/04/2008

Dónall Dinny Ó Gallachóir

**Catagóir: An Duine**
Fochatagóir	Cur Síos
An Óige agus Aois	Caint ghinearálta ar a hóige. Scoil na gCruach agus a hóige, ag obair i Monarchan i mBaile Átha Cliath, ag déanamh geansaithe sa bhaile do Chlann Uí Chinnéide sna Gleannta le airgead a shaothrú, cniotáil agus damhsa.
Soláthairtí don Fhaire	Nósanna ag faire - oirtheáil, tobac agus snaoisín.
Cleamhnas	Cleamhnas agus bainiseacha.

**Catagóir: Stairsheanchas**
Fochatagóir	Cur Síos
Tubaistí Áitiúla	An t-eitleán a thit ar na Cruacha.
Imirce	"American Wake" - Oíche cheoil, craice agus ólacháin sular imigh daoine go Meiriceá ar imirce agus nuair a philleadh siad arís.
Imirce Áitiúil agus Réigiúnach	Iargúlta sna Cruacha. í féin ag bogadh ansin. Gan mórán daoine fágtha ann, bhog siad ar shiúl agus níor phill siad.
Stair an Teaghlaigh	An teach inár tógadh í, teach ceann tuí a bhí ann. A bunadh a bhí ann ar dtús, athair mór a hathair a bhí ann agus tháinig sé ansin bliain an ghorta. Cónall Mac Fhionnlach a bhí air, Máire Ní Earcain a bhí ar a bhean. Bhí cúpla mála mine aige agus choinnigh an t-arán mine agus brachán ag gabháil iad am an ghorta. Tháinig sé anall ón Bhinn Mhór. Roinn sé an talamh idir a bheirt mhac. Cur síos ar an teaghlach agus mar a d’imigh cuid acu agus nár phill siad ariamh. D’imigh cuid mhór de bhunadh na gCruach go Meiriceá.

**Catagóir: Taisteal agus Gnó**
Fochatagóir	Cur Síos
Aontaí Cáiliúla	Aonach an Bhrocaigh ar an 25 Lúnasa
Siopaí	Siopaí sa cheantar fadó.
Scaipeadh Nuachta agus Eolais	An chéad raidió a bhí acu ar na Cruacha, ag comharsa a bhí sé.

**Catagóir: Lonnú agus Cónaí**
Fochatagóir	Cur Síos
Bunadh na hÁite	Bunadh na gCruach, as Tír Eoghain a tháinig siad, beirt saighdiúirí a bhí iontu. Na clanna uilig ar na Cruacha. Tháinig an tromlach acu as Tír Eoghain agus cuid acu as Co. Liatroma.
An Teach Cónaithe	An trealamh a bhí acu sna tithe ceann tuí.
Tógáil Tí	Nuair a d’fhág sí féin an baile. Casadh a fear uirthi nuair a bhí sé sa bhaile ar saoire. Rinne sé féin an chuid is mó den obair ar an teach. Ba leis féin an talamh a tógadh an teach air.
An Teach Cónaithe	Na cineálacha tithe a bhíodh acu, tithe ceann tuí, tithe seascaire, na seomraí a bhí iontu.
Bunadh na hÁite	Bunadh na gCruach, na chéad daoine ar na Cruacha, ba bheirt saighdiúirí as Baile na Finne iad.
An Teach Cónaithe	Cuma na dtithe agus an obair a bhíodh ar siúl acu, tobac, tuirní agus sníomh, cardáil, creataíl a bhaint de na crainn agus an snáth a dhathú.

**Catagóir: Cúrsaí Easláinte agus Leighis**
Fochatagóir	Cur Síos
Easláinte agus Aicídí	Luibheanna.

**Catagóir: An Ealaín Bhéil**
Fochatagóir	Cur Síos
Logainmneacha	Ainmneacha na gCruach.

**Catagóir: An Pobal**
Fochatagóir	Cur Síos
Obair	Ní raibh a máthair ag fáil mórán pinsin, 16 scilling agus rinne sí cuid mhór ime agus choinnigh sí cearca. Cuntas ar an phróiseas maistreadh le cuinneog agus loinne. Bhíodh sí ag cniotáil fosta. Ní raibh a sláinte iontach maith corr uair agus b’éigean do Ghracie fanacht fan bhaile.
Spailpíní	Fostú - an óige nuair a bhíodh siad ag imeacht ar fostú.
Bochtaineacht agus Saibhreas	Easpa leictreachais sna Cruacha fadó.
Na Scoltacha Náisiúnta	I scoil na gCruacha, an múinteoir agus na scoláirí.
Cuartaíocht/Airneál	Scéalta, airneán agus ceol.

**Catagóir: Am agus Féilte**
Fochatagóir	Cur Síos
Lá Bealtaine	Pisreoga

**Catagóir: Cluichí agus Caitheamh Aimsire**
Fochatagóir	Cur Síos
Ag Bualadh an Cheoil	Ceol agus caitheamh aimsire. Pisreoga

**Catagóir: Nósanna agus Piseoga**
Fochatagóir	Cur Síos
Nósanna agus Piseoga	Nósanna ag tithe faire, nuair a gheobhadh bean bás nó fear bás. Chuirtí siad suas braillíní bána ar chúl na leapa. Nuair a fuair a huncail bás, sa tráthnóna cuireadh culaith dhonn air sular cuireadh sa chonair é, léine bhán a bhí air go dtí sin nuair a bhí sé sa leaba. Bhí snaoisín, toitíní agus tae roimh am paidrín. Bhí scaiftí móra ag na fairí. Bhíodh na daoine óga ag cuardach toitíní.
An Drochshúil	Pisreoga faoi mhná le drochamharc.

**Catagóir: An tOsnádúr**
Fochatagóir	Cur Síos
Sióga	Scéal faoi na sióga nó faoi thaibhsí a bhí ag a máthair mhór agus a máthair faoi bhean a bhí ag iarraidh giosáin a dhíol a bádh san abhainn agus chonaic a mac í ina dhiaidh sin. Scéal eile faoi na Cruacha, faoi chuid de bhunadh na gCruach a bhain slatacha thuas ag coill Loch Iasc agus bádh fear acu ar an bhealach 'na bhaile. Thaispeáin sé é féin d'fhear acu ina dhiaidh sin agus bhí comhrá aige leis. Níor chreid sí féin sna sióga.

**Catagóir: Ceirdeanna agus Cothú an Tí**
Fochatagóir	Cur Síos
Snaoisín	Mná ag caitheamh an phíopa. Chaitheadh a máthair mór an píopa. Bhíodh cuid acu ag caitheamh snaoisín fosta. Bhíodh píopa créafóige acu fosta ag na fairí.
Eacnamaíocht an Teaghlaigh	Cuireann sé trua uirthi anois nuair a théann sí siar chuig na Cruacha, tá an chuid is mó de na tithe folamh agus na daoine marbh. Bhí an talamh uilig in úsáid ag an am, bhí prátaí agus meacain ag a máthair. Ba ghnách lena máthair uisce na meacain a chur ar an im. Bhí pigín acu leis an t-im a chur isteach ann. Cur síos ar an dóigh a dtógadh siad amach an t-im. Thugadh siad an bhláthach do na gamhna. A huncail a chuideodh leo amharc i ndiaidh na móna.

Theme by Danetsoft and Danang Probo Sayekti inspired by Maksimer