Guth & Tuairim, Deireadh Fómhair 1980 - Eagrán Speisialta

Pe"'intear an Oileain 13 Bh! seanduine creapalta ag me'aradrti" ar an tseanscuab gharbh, a bhi deanta aige rein as an fhionnadh a bha:ln se as ruball asail. Gach uair ar thom se SlOS sa pbeint an scuab, fuair se ardtf meanma. Bhf an pictitir choir a bheith crfochnaithe aige. Aige-san amhain a mbeadh fhios aige caide bhi ann. Ni raibh ganntanas dathanna ann. Bhi oiad i mullach a cheile. Bh! oiread ar a mheara 's ar a cheirteach. Sciorr a shu{ochan agus bualadh sfos go nimhneach e ar an urlar crua leacach. Chuir teangbhail tobann a choirp le cruacht an urlair air series mionna-moir a ligean as. B 1 iad a bh{ aige,- agus ba bheag a shil se de shruth acu a chur as ar ocald den chineal fiu amhain 1 s nach raibh a 1 nduine le h-eisteacht leo. Thug siad sasamh intinne do. Bhi a bhocsa datbanna caite lena thaobh ague a scuab ina lu:l san tsalachar. Mionna-mor eile ortha. Sin an doigh. T4 se ibhfad r0-mhaith acu. Iarracht cha dtear' s~ bogadh. D' amharc sE! t~art air. Bh! an pheint doirte anuas ar an urlar, ag .su{ ~a teach _ina ch~ile agus patnlin ghalanta a dheanamh ar an urlar ag a thaobh. Gan ·cor na bogadh d 1 arc sear an iontas seo. Nach greannmhar an ~it ar fagadh me, adeir se leis fein, ague nach saoithiuil mar ate na dathanna sin ag meascadh le cheile - gan a nduine ag cur chuca no uatha ach fana an urlair. N!or chuir an titim aiateach seo a thainig air pian ar bith breise ina gheaga tanaf. Bh! oiread iontais air ag stanadh ar an ghreasan ur seo a bhi os a choir, nach dtug se (ird ar a phian. D 1 ardaigh se e fein go mall-trialach le cuidiu na cathaoireach. Shu{ anoia go curamach ague d' fhan ansin ag stanadh ar an urlar. Bhi luisne ins shuile. Anonn leis fhad leis an fhuinneog ceanna sin ag dearcadh ar na tonnta mora ag briseadh th{os fao{. Nach minic a chonaic se na ceate. cineaJ. dathanna ana tonnta ceanna - glas, gorm agus na dathanna eile uilig gan ainm idir 11 glaa" agus 11 gorm". Inniu bh{ an fharraige ciuin. N{ raibh dathanna ar bith le feice.fn ach an taon dath amhii'in - an dath sin a bhf' ar iasacht ag an fharraige on speir. Bhf an f'harraige comh ciuin le clar inniu. Bheadh bada{ amach 's isteach go t!r-mor roimh an o!che. Seans go dtiocfadh an fear uasal sin a bheadh ag dathado"ireacht fa na beanna. Gheall se go mbeadh se arais fa chionn coicfse. Ach ta~ coicfs calte 0 shoin. An -ag magadh a bh{ se nuair a gheall se cuidiu leis na dathadoirf seo a bh{ ag iarraidh a gcuid smaoite a bhreacadh ar phar le dath. Nar fhag se chuile chine8J. peint acu! Nar chuir se comhairle orthu conas a laimhseail, agus nar mhol s~ a gcead-iarrachta! go h-ard na speiret . 11 Bhfaca tu cuid de chuid pictiuirr Dhonaill?" arsa seanbhean bheag sh{imh, liom fiin la. "Chonaic", arsa mise a freagairt go mUinte. "GOide- shil tu d!obh?" arsa sise, mo cheist~; Sular fhreagair me !, mhachtnaigh me ar a h-ainm, a £ear, muintir Dh6naill, agus nuair a shasaigh me me fein nach riabh muintearas ar bith eatarra / d' fhreagair me go curamach !. 11 Leoga maise, nfor shfl me moran di'obha ach ta mise dall ar ealS:in an lae inniu. An rud a chaithrinnse sa bhocsa broscair, b' fheidir gur freama ornaideach a chuirfeadh duine eile air," arsa mise. "Cogar 11 , ar sise go beag liom, 11 "an bhfaca tu ceann leis an Mhaighdean Mhuire?" "Silim go bhfaca", ara me fefn. "Bhfuil se ffor go bhfuil se meara alge ar lsJnh amhain da cuid?" ar sise. "Ni thiocfadh liom a ra, ach ma ta fein, n! dheanfadh sin dochar," arsa me fe"in. "Spreach sierra! ort, ar sise, "ta tusa comb h-ole leis fein. Se mhear ar lainh na Maighdine Muire," ar sise, 'mo rhegail, "bhuail sin amach troid cha!Ligh 1 s rasa gearan." Smaoitigh me an trathnana sin go dtabharfainn CU4-irt eile ar an tsean pheintear, le trean fiosrachta. Ba mhaith liom tuilleadh da chuid oibre ~ fheiceail. Chuir an_creatur r:ilte charthannach romham. Bh{ luch~ir air m' fhe i ceail. Bh! neart pict~uiri ura deanta aige a~s bh{..-ceann...aige fa mo choinne. __, "Pictiuir den l:!hai~hdean Mhuire ar seisean Ghabh me bu!ochas leis. Bh{ se ag-.mearadru ar litir a fuair se an la sin. Sh::,n se chugam' f. "Nach bhfUil sin maith,"..-ar, seiseag. Bh{ SJiC dh( c9ead punt sa litir arson cupla pJctiur a ?hlol e Bh{ litir istigh aduirt go mbeadh taisbeantas ealaine i mBeal Feirste fa c;Jlionn m!osa• . ..- Bheadh lu_ghair s rt~ tuilleadh da chuid pictiuiri a fhail. Mhol me a chuid oibre go h-ard, ce nach raibh me ariamh ro-mhaith ~g e.id (ochta molta. D' fha"g m8 elan aige ague_, d' iarr air coinneail leis an obair. Bh 1.- Nf r oscail memo bheartan go dti gur bhain me an baile amach. B'fh{or don tseanbhean aqp nar chuna. Ta' m;gadh da leithid!. T~ p~intear an oilee:In r~ rh6id inni~. Nfl fail ar a chuid pictiuir feasta. moran peinteiri oga ag deanamh aithris air inniu ach sin sceal eile~ ........................ Donchadh MacFhionnlaoich, Cloicheannfhaola. Balil do'n Choiste H"aiaiiinta a~s do 1 n Choiste lit1Ui. o chle; Noir!n N{ Chonghaile, line Mhic Fhionnlaoich, Aodh 0 Domhnaill (Cathaoirleach-Coiate NaisfUnta) Maire Mhic Niallais Padrai Mac Suibhne. Oireachtas '77 agus Comhaltas Uladh Fad a bh! me im 1 Uachtaran ar Chomhaltas Uladh a tionoladh Oireachtas na Gaeilge i nGaoth Dobhair, do'n chead uair o athbheodh on tOireachtas sa bhliain 1939. 0 tharla go raibh Oireachtas Uladh ar siUl sa Ghaeltacht cheanna le cupla blie.in roimhe sin bh! an talamh reidh don mhOr-Ocaid, agus bh! coiste oilte le dhul i mbun a eagraithe. Dar ndo, thug Comhaltas Uladh cuidiu ar achan doigh, idir bholscaireacht, chostais! taistil do na iomaitheoir{ agus tre' dhuais mhor speisialta a bhronnadh i gcuimhne ar Ph&draig Mac Con Midhe, chomh maith le l&n liosta loist!n a chur i gclo do 1 n Oireachtas. Bh!oa fein i lathair do na hocaidi mora agus chaitheas cupla la ae na comortais!. " Chuir Iar Uachtaran an Oireachtais, Aine Nic Giolla Bhr{de tlls iontach leis an bhFeile lena cuid caintespreagUil inar noeht sf toradh a doimhin-~~enaimh ar ghrelthe~ tabhachtacha de cheist na h-athbheochana. Easpa spais doibh uilig a bh{ ag iarraidh bru isteach ar an bhfalltiu ag Radarc na Mara is m6 a fhanann i mo chuimhne, ach doibh siU'd a raibh sl{ ann doibh bh{ ofche ar doigh ann. Ceol agus rince, greann ague spoirt, Aire na Gaeltachta ina cheart-lar agus bean og lena ais a bheadh ina chomharba aige n1b ' fhai<ie anonn. Tuar dochais! Comortas na gCoracha Sinsearacha ba mho·a thaitin liom tein agus d'fhan binneas na gceoltoirf liom tamall fada ina dhiaidh. Nar chuma ce acu a bhain an duais, os beag a bhf eatarthu.. Bh! feasta ceoil ann d I og agus d'aosta. Bhi an-eagar ar na Seirbhi~i Eaglasta agus ghlac muintir na h-aite p~irt mhor iontu. Bhi ceol den scoth le cloisteail agus sinn ag iarraidh beannacht n; ar ar n-iarrachtaf. __, Thar a bheith sasta liom fein a bh{os ag fagail Oireachtas na Gaeilge 1977 dom. Bhi Gaeil Uladh / tareis a chruthu do' n saol mO'r gurbh fhe'idir an Fheile mhor ~isiunta a reachtail sa Ghaeltacht chomh maith cheanna ague a b' fheidir sa Phrfornh Chathair. Maidir liom fain de, ce gur fhreastail me ar ghne eigin de gach Oireachtas o 1939 i leith creidim gurab e 1977 an bhliain is mo a leanfaidh i m 1 chuimhne. Bh! r!or apiorad an Oireachtais le fail go fial agus go fe.irsing ann. Go dtuga Dia duinn a leitheid ath-uair. Maire Bean u! Ghogain. IIIII.UIIIIIHIUIIIIMIIIIInlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH