Guth & Tuairim, Deireadh Fómhair 1980 - Eagrán Speisialta

I! raibh pobal .or daoi.De 1 nGe.ot.h Dobhair ro:iJih bbriaeadh CbeaDn t.Saile · ~ na dre&lla.DDa a bhf acaptha £rid an pharoiate o u clada! suaa eo dt!' na sleaDntaiD ahleibhe qua alllligh ar na h-OUeaiD bh! saol aocUlach agns pleiaiura go leor acu. If raibh aDii'a .Or ar bitb ortbU aar bh!' neart bia acu ar 9 don Choirne&l. Maol.Jmire Mac Suibhne, caitliceach agu tear bainr!ona, 120 acrai i nDiiD. Liiiche ar ch!oe £3.00. Bbi cuid don roinnt ina tbal.ailb oibre, cuid elle 1na phortach, tuilleadh ina charraiceacha, beagan ina choillte agus an tUilleach ina abellte. .lob n!or cbnir an t-anro, an cruatan, an t-ocraa no an taluh gortach. bac ar na dithreabhaigh. Lean aiad bheagan aaothair, . on tharraige, o na barraf a , ahaothraigh siad qus oD a1;oc. J.ch tar 6is phlandail Uladh tbAiAig atbrU ar an athrll, tbarraiog slua .or de chlanna eagrila go dt.!' t n pharOiste. Gaeil a d!briodh aa a gcuid t.ailte tan Lagan aguil f'had ar shiUl le Tir loghain agua J.rd Mach&. I! thA1Aig plalldoiri ar bith, n! raibh ..aa ag a leitheidi ar thal&llh shleibhe DO ar chaoro no leoga ar an taluh gainimh ata 1Da rith cois cladaigb ins an pharoiate. ThAiDig bu!onta de dhithreabhaigh bhochta anoir tr!d na tuatha agua ist.each bealach u gcnoo. B' eigean do na aeantreabhanna a raibh a ainsear ansia leia na cianta, bn siar agua tairainge a dheaDSJSh doibh agua a gcuid de llhaoin an tsaoU a roiDDt leo, deileoir agua eile 11&1" t bh! ee. J.ch ma bh!' an taobh. seo tire re..bhocht agua rO-ciheileoir le plandoiri a llhealladh c.buici, n!or chuir aiD bac ar an Ghall e a roinnt ar lucht airll nach bhfua1r pa, ar chB:irde an r!, ar bhod.aigh lllhora nach bhraca an paroiate ariamb asus ar luoht,bainr!ona a bh{ fairs~ r measg tiarns£ Ghaelacha. 0 aeo amach bh! ti&rD&! idir Ghaill ~ Ghaeil { seilbh an talaiah agua cead acu ainch!os a dhiUl as na creatuir bhochta i4ir shean &gUll Ur a raibh se crua ortmi corp ~ uaa • choiDDeiiil le cheile. Ba iad aeo Da creatuir bhoobta a mheas an Gall a bheith comb tianta aiD uaeh raibh 'ird acu ar Dhia, ar dhli no ar dbuine. Ba bheag de tbal&llb an pharoiate a tagadh gan roinnt. Bronnadh Mach&ire Gathlan 88'1S Machaire Chloohair ar I ilia lU CbU Uladh (,.!!" PheatiiD aul ar p0eadh ! ) , baiDtreach phrotastunach, tuairim ar 450 acra! ar ch!oa bliana £16.00; Glaiaeach agua Ban an Iabbir ar L1aa Dlltton, protaatW1ach, thart fa .103 aerai ar cb!os £4.00; J.n Charraic agus leath cheathrU talaillh { nDobhar ar Thomas Dutton, uc agus oidhre de Ralph Dutto~, protaatunach, 180 acra! ar ch!H £1.00; ceathrU talaimb 1 nDobhar de oiclbr! an Cbaptaen Ralph Sanford, protaat.Une.ch ach uh&1a Mullr~ 0 Kerrall, caitliceach, 134 acra! ar ch!oa £1.00; do na daoine ceanna ceat.hrU t.alaillh ar .. , Luinn!, 140 acral ar ch!oa £1.00 agua leath cheathru. 1 nDiin L~che, 170 acral ar ch{oa SOp; do DhOilllcha og Mac Suibhne, tear bainr!'ona •ape caitliceac~, 53 acra!'i nDobhar ar ch!oe £1.50p agua leo ag teacht, th&inig baicle mO'r illdiaiclh Scarbh ShOlaia. tuilleadh indiaidh pland&U Chromail 8&118 an alua .Or deireuach indiaidh Briseadh na BOinne. Bocht agua eile mar bh! an pobal. idir she~ agus lir, n!or chuir an aaol taobh 8111Uigh isteach ro-thr011 orthli. Mheug s iad le cb8ile, phos aiad tr!d a che'ile, lean siad don bbuailteachas Saabraidh agus Da tiarna! a bh! ortbU ba bheag iarracht a riDDe siad an c!oa a tbOiill. 11}'aibh ach beagan tala+mh ag g~h tiarna, gbta! ~· cbnpla baile tearainn agus n! theadtadb dad stiobhard a th&il a thogadh an cioa !'........ 'George Hill cbnn na 2woiate agua chuir seia•an athrU'ar an athrU.': O•n Mid eolais at.& le tall o leabhair ~ o aheuohu bh! lluintir Gbaotb Dobhair. ins an aeachtu &«\18 .ochtu oead deag, iontach boeht aoh aona aista agua craiteach 1na Ddoigh rein agua aocair auaillhneach ach unair a bhaiat!' astu e. Bbi nidur .naorga, aheidhreach, neamhapleach ~s intleachtach aca, iad wil:ite, macanta ach crOdha agua calaa agua d t reir an taeanchaia bh!' siad tial agus tairaiJ:i&. Tb&iDig Madu aor ar an phobal daoine, ba iad , t... chlaigh llhGra an gnath nul agus 1 dtus an D&OU cead deaa bhi auaa le 4000 duine .ins an pharoiate. Le Sean Ac 'hioDDlaoich. Teach treighe ar OILEAN GHABHLA. An t-Oiretchtas Ta tehe an Oireachtaia ar ghort a 1 bbaile againn ague n! teile gan tailte e. Tionolfar imease na gConallach i nGaeltacht Ghaoth Dobhair ar!s i mbliana e agus seo e an dara bliain ag an Oireaehtas da chomoradh ! dT!r Cponaill le tr! bliana. Ha bh!onn Oireaehtas na bliana seo chomh taithneamhach le Oireachtas 1977 beidh eaoht deanta ag na Conallaigh. . J.nois ma thugann muid auil siar ar cbUraa( an Oireachtaia agus learmheaa a dheanamh ar an obair ata deanta aige 6 ath-bhuna!odh e i 1939 ailim go bhfUil moladh ag dul do cbnile dhuine da raibh pairteach ann agus go mor m6r do 1 n choiate eagraithe.. Ta obair lllhor a' balnt lena leithid de theile a reacht,il. Tame tein ag treastal ar an Oireaohtas le dha soor blianta agus taoi 1 D all seo ba chOir go mbeadh eolas maith agam ar Da imeachta! ar fad. 0 athbhuna{odh e is 1 bpr!omh chathair na t!re a bh{odh an fheile anuaa go dti se bliana o shin. Bh! daoine ag deanallh achaine ar lucht a riartba le tamall de bhlianta anuas a ra go mba cheart triall a bhaint a8 an fheile a tbabhairt aJIIIlCh go d:t;! an Ghaeltacht agus bh! mise ar dhuiDe d:!bh siD. Seard a bh! ! gceist againn le n.;.&r n-achaine deis a thabhairt do mbuintir DB. Gaeltachta 0 liath go leanbh, 0 chuile aird pairt a ghlacadh i bhrelle culturtha na nGael. . · .I Thairig Coiate N&isiunta an Oireachtaia deis a thabhairt do dhream no do eagrafocht Gaeltachta ar bith a bheadh suta an tbeile a reachtail go ·dta tharfadh siadsari, an Coiste Naiai\inta chuile chabhair doibh a bheadh riachtanach, ague ghe&ll siad a bheith JD&r chiil. taoa doibh. Se ceantar Gaeltachta Chois -'barraige fao! choimirce an Cbomhar– Cbaaainn an cnead dream Gaeltachta a bhuail taoi an obair 1 1974 agus rinne fiad go maith e de'n chead uair. J.r!s 1 1976 reachtaileadh an theile 1 gCois Pharraige acus i 1977 is i nGaoth Dobhair a bh! se. Cbruthaigh na Conallaigh go raibh bua acu o thaobh eagrafochta de. Ta suil againn leis na ceantair Gaelt-.ch~eile chOIIIh 11aith. J.noie, thareis na mblianta ce'n toradh ata ar an Oireachtaa? Thug se deia do Gbaeil a theacht le cheile le ceol, rinc!, uhr(in, aeanachas, litr!ocht que til!ocbt ar ail:isear a chur 1 gcion. Da mbeadh an t-Oireachtas gan to.da eile a dheanamh ach an meid acr!obhneoir{ a£U11 lucht litr{oohta a dhUiaigh siad le n' &r lino t inne ba llbOr • aiD. Ta go leor de na mOr-acr(obhneoir1 cailiUla a chuir lit.r!ocht ar ra:u do' D Oireachtas ar ahl!" Da t!riDne ach ta a saothar luachahar caombnafthe agua· heidh ae ana in le leamb ag na glunta ata le theacht ina Ddiaidh. Ba cheart go mheadh liUidinne br&bih as u n' od.dhreacht cholllh ~~aith le t1ortha eile agus go h-aithrid as ar dteaoga. Ta an t-Oireachtaa ar cheann de na teilte naisiunta ia taohachta! da bhf'uil againn. Duine ar bith qainn sa t!r aeo a thabhartidh cuairt ar an IIBreatain Bbig le Unn· do' n liateddtod a bheith ar ban ansin no ar an Mod ! nJ.lbaiD, teicidh se cholllh dll!a aaua ata dadaan da n -oidl:l.reacht . Se bhtuil le ra &gall-Sa go molfaiDD do dhuine agua do dhaoine a bhtUil ai ar bhealach ar bith acu ouairt a thabhairt ar Ghaoth Dobhair ait a mbeidh teile an Oireachtaia da reachtail on 24u Deire l'ollhair go dt{ an 2U S&llhaiD na bliana aeo. J.cus ru!Ja dea rath go raibh ar an ~eile. s.• 0 Conchaola, Cola J'harraige, CoD&MJ'a.