Scathlan 2

Thall 's Abhus Se6n 0 Gallch6ir I gCnoc a Stolaire, i mBun an lnbhir agus i nDoiri Beaga a t6gadh na chead scoltacha i nGaoth Dobhair - thart fa 1846. An tAthair Aodh Mac Phaidfn a bhr'na shagart par6iste san am. • • • • • ••• Bhr 'agricultural scnool' i nDun Luiche thart fa'n am ch9anna. Mr. Russell, an tiarna a bhf ansin a fuair t6gtha f. • • • • • • • Le linn an tSagairt 'ic Phaidfn (Seamas) a t6gadh na scoltacha eile - thart fa 1880. Nf thabharfadh se scoil ar bith do mhuintir Chnoc Fola cionnas nach raibh siad sasta dhul isteach sa Land League. Nfor t6gadh scoil ann go tus na haoise seo. • • • • • • • Ba e S6amas Dubh 0 D6naill an chead duine a thainig a ch6nai na Bhuna Bhig do reir an tseanchais. Aniar as lnis Aille ar ch6sta na Rosann a thainig se. Chaith se ta'!lall in !nis Sionnaigh ar dtus. Sin thart ta 1750, thainig na Gallch6iri as Arainn M6r a dh'obair aige na dhiaidh sin. Rothad6iri a bhi iontu. B'iadsan a bhi ann go dti go dtainig George Hill 1840. Ta cuid de 'Dhalaigh lnis Aille' fagtha in Gaoth Dobhair go f6ill. • • • • • • • Thios chois na tra i Machaire Chlochair ata Teach na MnA Mire. Nil lorg ti ann anois. Is d6cha gur both6g a bhf acu. Triur deirfiur a bhf iontu a chuir an tiarna Stfobhart anoir as Carran Binne leis an dumhaigh a choimhead. Nf dhearna siad m6r na beagle 'nduine. Da dtigeadh paistf chomhair a tf chuireadh siad car orthu fein leo. Bhi cuma comh doicheallach sin orthu 's gur tugadh na mna mire orthu. Rud coitianta go i.~or '~i~focha' a bheith ar an dumhaigh. Thit Seamas Dubh 6 D6naill amach leis na mna mire mar bhf seisean ag glacadh tiarnais ar an dumhaigh fosta. Scaoil se leo agus gortafodh bean acu. Theith siad go Carran Binne 'na dhiaidh sin. Ta sceal eile adeir gur mna coimhiocha a bhf sna mna mire a thainig i dtfr 6 shoitheach ach nil cuma na ffrinne air. 76