Sonraí an Agallaimh

Ainm:	Proinsias Ó Dubhgáin
Áit Chónaithe:	Doire Leac Chonaill, An Dúchoraidh, Leitir Ceanainn.
Áit Dúchais:	Doire Leac Chonaill

Dáta

Bailitheoir

sdgsdg

29/03/2007

Dónall Dinny Ó Gallachóir

03/10/2006

Dónall Dinny Ó Gallachóir

**Catagóir: An Pobal**
Fochatagóir	Cur Síos
Tiarnaí Talaimh agus Tionóntaí	Teach an tSiocáin a thóg an Tiarna Cunningham ar abhainn na Dúchoradh ar eagla go rachadh barraiocht bradáin isteach sna leapacha.
Spailpíní	Bhí se in Albain ag obair le Carmichael i 1954. Tháinig sé na bhaile tamall nuair a bhí a athair tinn agus d'imigh sé ar ais nuair a fuair a athair bás. B'éigean do pilleadh na bhaile ag a mháthair siocar an obair a bhí le déanamh sa bhaile aici. An pá a bhí aige thall, bhí an obair crua agus mí-fholláin ag obair le stoighin. Cur síos ar an obair a rinne sé agus an dochar a rinne sé dó.
Obair	A athair - an obair a bhíodh se ag déanamh. Chaith sé seal ag obair i Sasana. Ansin d'oibir sé ar halla damhsa Bhaile na Finne nuair a tógadh í. D'oscail sí i 1950. Obair cloiche agus adhmadóirecahta is mó a rinne seisean. Tá cairéal acu anois, eibhear liath agus grianchloch.
Obair	An obair a bhí le déanamh ina óige aige. Iascaireacht san oíche. Bhí sé ag saothrú £80 sa bhliain. An obair a bhí le déanamh leis an eallach, leis an fhéar agus leis an mhóin.

**Catagóir: Stairsheanchas**
Fochatagóir	Cur Síos
Teangacha á labhairt in Éirinn	Meath na Gaeilge, an Ghaeilge agus mar atá sí ag Francie. Gaeilge uilig a labhair siad i gcónaí, fiú nuair a bhí sé ag iascaireacht.

**Catagóir: Taisteal agus Gnó**
Fochatagóir	Cur Síos
Iompar Nua-Aimseartha	Droichead Ghaoth Barra - nuair a tógadh é i 1895. Na fir a bhí ag obair air. Rinneadh athchóiriú air i mí Lúnasa, 1948. 'Irish Harbour' an comhlacht a bhí ag obair air agus obair láimhe uilig a bhí i gceist. Ghlac sé ceithre bliana.
Siopaí	Siopa ag dul thart ag díol earraí, as an Choimín a thagadh sé.
Cosáin agus Bóithre	Seanchas Burton - thóg an fear seo cé Ailt an Chorráin agus bealaí móra.

**Catagóir: Ceirdeanna agus Cothú an Tí**
Fochatagóir	Cur Síos
Iascaireacht	Iascaireacht ar abhainn Ghaoth Barra faoi láthair. Daoine ag troid an dlí le iascaireacht le slat.
Ag Cniotáil agus ag Déanamh Lása	Mná ag siúl sa na Rosann ag iompair a gcuid cliotála roimhe seo sula raibh Droichead Ghaoth Barra ann. Ni raibh trácht ar na bealaigh san am sin, ag siúl a bhíodh na daoine nó ag úsáid beithíoch agus carr. Dhíoladh siad an chliotáil sna Gleannta le Campbells agus Mc Devitts.

**Catagóir: An Nádúr**
Fochatagóir	Cur Síos
Aibhneacha agus Srutháin	Ba leis na tiarnaí talún abhainn Ghaoth Barra ach sa bhliain 1900, thug trí fhear , Máistir Ceallaigh, Pádraig Ó Domhnaill agus Ó Scanlóin cás dlí in éadan an Tiarna Cunningham le cearta a fháil ar an abhainn. Níl móran bradáin san abhainn anois.

**Catagóir: An Duine**
Fochatagóir	Cur Síos
An Óige agus Aois	A óige agus scéal fá mar a bhog an teaghlach amach go ceantar iargúlta i dtús mí na Bealtaine agus chónaíodh siad ansin ar feadh cúpla mi. Ba athrach don eallach (buailteachas) an chúis a ba chúis le seo. Thóg a athair teach beag ar thalamh caoráin a d’úsáid said sa tSamhradh. Cur síos ar an teach a bhí siad ina gcónaí ann. Ní raibh d’earraí le ceannach ach tae agus siúcra, bhí gach rud eile acu féin.

**Catagóir: An Ealaín Bhéil**
Fochatagóir	Cur Síos
Logainmneacha	Míniú ar an ainm Doire Leac Chonaill.
Logainmneacha	Logainmneacha: Doire Leac Chonaill, tugtar Abhainn na Marbh air agus an míniú ar an ainm. Cath Fhearsaid Mhór a troideadh le taobh Leitir Ceanainn agus an slad a rinne fir ‘Cromwell’ ar fhir na Rossa agus Ghaoth Dobhair le taobh an bhothóg bheag a thóg a athair i nDoire Leac Chonaill. Tugann daoine na háite ‘Abhainn Na Marbh’ ar an cheantar sin anois.

**Catagóir: Seanchas Cráifeach**
Fochatagóir	Cur Síos
Na Naoimh	Stair agus seanchas Naomh Chonaill. Rugadh in Inis Caoill é agus tharla achrann idir é féin agus a athair (deirtear gur mharaigh sé a athair) agus shnámh le fhad le Gaoth Barra. Leigheas atá in Tobar Chonaill. Turas Chonaill (chodlaidh Naomh Conaill é féin anseo ar feadh bliain agus lá)

**Catagóir: Lonnú agus Cónaí**
Fochatagóir	Cur Síos
Bunadh na hÁite	Bunadh na háite a bhí ina gcónaí i nDoire Leac Chonaill agus mar a d’imigh cuid acu.

**Catagóir: Nósanna agus Piseoga**
Fochatagóir	Cur Síos
Sagairt	Scéal faoi shagart a chuaigh isteach i dteach ag duine a bhí i mbéal an bháis

**Catagóir: Cluichí agus Caitheamh Aimsire**
Fochatagóir	Cur Síos
Ceoltóirí	Seanchas Bhanna Ceoil na nDúchoraidh ar bhuail Francie leo. Bunaíodh iad in 1959 agus ní raibh mórán airgid acu. Bhuaigh siad cúpla duais. Bhí fear darbh ainm Peadar Mc Geehan a dtraenáil. Bhí beirt fhear eile, Tommy Mc Cready agus Jamsie Mc Geehan ag teagasc na n-uirlisí dóibh. Halla na nDúchoraidh agus na damhsaí a bhíodh acu, bhíodh ceann ann gach mí agus banna ceoil na Murrays a bhíodh ag buaileadh, bhíodh siad ag cruinniú airgid don bhanna.

Theme by Danetsoft and Danang Probo Sayekti inspired by Maksimer