Gaeltacht, 08 Meitheamh1973

, SEAN AGUS AN GAS PONAIRE TURAS AR BHAILE ATHA CLIATH Bh( bean agus a mac na gconal in Eirinn fadd. Fuair a athair bas nuair nach raibh Sean ach an-o'g.' Bh( siad an-bhocht agus sa deireadh nl raibh aon rud lena dhlol acu ach bo amhain. La aonaigh amhain d' eirigh an bhean go luath agus duirt sl lena mac go gcaithfeadh sl an t-aon bh6 amhain a dhlol mar nach raibh aon rud fagtha acu. D' imigh Sean go luath agus an bho leis. Ar a bhealach go dti an t-aonach casadh fear an~chliste ar an bhuachaill cig. D' fhiafraigh an fear d6 Shean an raibh an bh6 le diol aige. Duirt Sean go raibh. D' fhiafraigh an fear do Shean ce' n luach a bhl uaidh den bho. Dtlirt Sean go nglacadh se aon rud ar bith ar an bho. Tharraing an fear an mala mor seo as a phdca agus d' fhiafraigh se do Shean an nglacadh se iad seo. Duirt Sean go nglacadh. Thug an fear an mala do Shean agus thug Sean an bho don bhfear. D' imigh Sean abhaile agus bhi se an-sasta leis fein mar shll se go raibh margadh an-mhaith deanta aige. Nuair a chonaic a mhathair e ag teacht rith sl go dti an doras roimhe agus d' fhiafraigh sr cad a fuair se ar an bho. Chuaigh Sean isteach sa teach agus thar- ra ing se an mala as a ph6ca agus thug se dD mhathair e. D' oscai I a mhathair e agus nuair a chonaic sl cad a bhl sa mhala, thiontaigh si go dtl Sean agus duirt sl; 6 a Shea in ce' n fath ar dhiol tu an bho mhaith sin ar mhala p6naire. D' oscail sl an fhuinnedg cul agus chaith sf na ponaire uilig amach. Ina dhiaidh sin bhf ag Sean agus a mhathair oibriu go dian le iad fhein a choinneal beo. Bhl na blianta ag dul thart agus bhl ceann mor ponaire ag fas le taobh an ti. La amhain duirt Sean lena rnhathair go raibh se ag dul suas an crann. o· imigh se suas an crann agus nuair a shroich se a bharr chonaic se bothar an-fhada amach roimhe ach ni raibh aon teach le feiceal ar an bhothar ar chor ar bith. Rinne se suas a intinn go siulfadh se leis go dti go bhfeiceadh se cad a bhl ar an bhothair. Shiul se leis an bothar agus i ndiaidh tamall thainig se go dti an teach seo. Bhi an doras druidte ach bhuail an gasur og ar an doras agus thainig an bhean mhor seo amach agus d' fhiafraigh an buachaill di an dtiocfadh leis dul isteach mar bhl se fliuch go craiceann agus duirt se na'r ith se aon bheile an la inniu. Dt'iirt an bhean leis, ''Is e an fathach ata na chdnal sa teach seo.'' Ach, arsa sf ligfidh me i steach thtl. Lig sf don bhuachai II theacht isteach agus thug sl bei le maith le h-ithe do. Nuair a bhl se in am don fathach theacht abhaile chuir si an buachaill isteach i gcofra mor agus lig sf sios an clar ar an chofra. Leis sin mhoth– aigh Sean an teach ar crith. Leis sin cl' oscai I an doras agus thainig an fathach isteach. Otlirt se i nguth ard '' faghaim boladh buachai II oig'. ar seisean agus ma fhaighaim greim air ithfidh me gan salann e. "Shtish' ' arsa an bhean agus na bi amaideach sui sios agus ghlac do dhinnear. Shui s'e sios agus dith se bei le maith agus dith se gan salann e. Nuair a bhi an dinnear ithe aige dtiirt se i nguth ard, "Tabhair chugam mo chearc' Rith an bhean agus fuair sf an chearc agus thug sl don fathach e. Ouirt an fathach na focla. Breith cearc, breith cearc agus gach am a ndeireadh se na focai I sin bheireadh an chearc uibh 6r. Tan:~is tamall chuala an buachaill an fathach ag sranfal. Leim se as an chofra agus thug se an chearc leis ina laimhe agus thosaigh se ag rith agus nior stopse go dti gur shroich se an crann pdnaire agus chuaigh se isteach sa teach agus d' fhag se an chearc na sui ar an tabla agus duirt se na focail "Breith cearc breith; agus leis sin bhreith an chearc uibh or. Bhl a mhathair an-sasta leis.'' An la ina dhiaidh sin chuaigh an buachai 11 suas an crann agus mar an la roimhe sin thosaigh an tairneach, thosaigh Sean ag rith go dti gur shroich se an teach seo. Bhi an doras druidte ach bhuai I an gasur ar an doras agus thainig an_bhean mhor seo amach agus d' fhiafraigh se -di an dtiocfadh leis .dul isteach mar bhl se fliuch go craiceann agus duirt se nar ith se aon bheile an la sin. Oh, arsa an bhean lig me do bhuachaill theacht isteach inne ~us ghoid se mo chearc uaim. Oh, n( dheanfainn-sa rud mar sin arsa Sean. Ouirt an bhean leis, "Is e seo teach an fathai911.' ' Ach ar sise ligfidh me isteach thu. Lig sf don bhuachai II theacht isteach agus thug sl beile maith le hithe do. Nuair a bh( se in 'am don fhathach theacht abhai le chuir s( an buachaill isteach i gccifra Leis sin mhothaigh Sean an teach ar crith. Leis sin d' oscail an doras agus thainig an fathach isteach. Doi rt se i nguth ard, "faighaim boladh buachaill oig," arsa seisean agus ma fhaighaim greim air ithfidh me gan salann e. "Shush' ' arsa an bhean agus na bi amaideach sui sios agus ghlac do dhinnear. Shui se sios agus dith se beile maith agus dith se gan salann e. Nuair a bh( an dinnear ithe aige duirt se i nguth ard, Tabhair chugam mo chuid airgid. Rith an bhean agus fuair sl an tairgead don fhathach. Thosaigh se da chuntas ach roimhe bhfad chuala an buachaill an fathach ag sranfal; Leim se as an chofra agus chuir se an tairgead ina mhala agus thosaigh se ag rith go dti gur shroich se an crann ponaire agus chuaigh se isteach sa teach agus d'fhag se an mala airgead ar an tabla. Nuair a d' amharc an mhathair ar an mhala airgead leim sl agus dt1irt; ls led' athair an mala airgead sin. Ghoid an fath- ach uaidh e agus ansin chuir se do athair chun bais. Bhi an mhathair an-sha'sta leis. An la ina dhiaidh sin chuaigh an buachai 11 suas an crann agus mar an la roimhe sin thosaigh an tairneach, thosaigh Sean ag rith go dti gur shroich se an teach seo. Bhl an doras druidte ach bhuail se ar an doras agus thainig an bhean mh0r seo amach agus d' fhiafraigh se di an dtiocfadh leis dul isteach mar bhl se fliuch go craiceann agus d(1irt se nar ith se aon bhei le an la sin. Oh, arsa an bhean lig me do bhuachaill theacht isteach inne agus ghoid se mo chuid airgead. Oh, ni dheanfainn-sa aon rud mar sin arsa Sean. ntiirt an bhean lei S, "IS e sea teach an fathar.h .' ' Ach ligfidh me isteach thu. Lig sf don bhuacha i II theacht isteach agus thug sl beile maith do. Nuair a bhr se in am don fathach theacht abhai le chuir sl an buachai II isteach sa chofra agus lig sl sios an clar ar an chofra. Leis sin mhothaigh Sean an teach ar crith. Leis sin .d' oscai I an doras agus thainig an fathach isfeach. Duirt se i nguth ard, "faighaim boladh buachai!I oig.' ' "Shush' ' ama an bhean agus na bi amaideach, sui siol'i agus ith do dhinnear. Shui s~ sios agus d'ith se beile mdith agus dith se gan salann e. Nuair a bhl an dinnear ithe aige duirt se i nguth ard, "Tabhair chugam mo chlairseach.' • Rith an bhean agus thug sl an ctairseach chuige. Thosaigh an clairseach ag seinm agus nr raibh se i bhfad go mhothaigh an buachai 11 6g an fathach ag sranfal. Leim se as an ch6fra agus th6g se an clairs– each agus thoisigh. Ach mhuscai I an clairseach an fathach agus thug se leis cleibh agus thoisigh an fathach ag rith ina dhiaidh. Chuaigh Sean sios an gas ponaire agus duirt se lena mhathair go raibh an fathach ag teacht ina dhiaidh. Ghlac Sean an tua agus nuair a chonaic se an fathach ag teacht chaith se an tua leis agus thit se marbh ar an talamh. Rith Sean suas agus ghearr se an ceann den fhathach. Bhl go leor airgead acu an chuid eile da saol agus mhar siad go sona sa'sta. Anna NI Ludhog, Scoil Chuimsithe, Na Gleanntar. , "" Ein na hEireann Ar an tseachtain a chuaigh th~rt. bh( mise agus mo chairde i mBaile Atha Cliath le drama. Se' n tainm a bhl air no "Ai lie agus an Bhruid.' • S( Scoi I Chonaill an taon scoil amhain as an pharoiste a bh! ag an Fheile Naisiunta i mBaile Atha Cliath. D' fhag mu id an baile maidin De Mairt an au la' de Bhealtaine a; an haon deag a chlog. Bhi' turas brea againn. Shroich mu id Bai le Atha Cliath ar an cuig a chlog. Bh[ muid ag pictiur an olche s'in agus bhl se iontach maith. Bhl an drama againn maidin la arna mharach ar a deich a chlog. Ar a do dheag a chlog fuair muid d innear deas. Ansin chuaigh muid ag siop– adoireacht. Chuaigh muid go dtl Ard Oifig an Phoist. Chonaic muid dealbh de Chu Chualainn. Fucir muid tae ansin agus thainig muia abhaile. Ach la arna mharach, fuair muid amach nar bhain muid an chead duais. De Sath'arn thainig fear go dti an doras agus d' inis se duinn gur bhain muid Corn don drama a b' fhearr as an Ghaeltacht. Bhl luchair mhor orainn. Padraigln Ni Ghallchoir, Scoi I Chonai II, An Bunbeag. Aois 12 Garda (le fear dlta a bhf ag iarraidh eochair a chuir isteach i lampa sr~ide) ..-01 ni' doigh liom go bhfuil aon duine sa bhaile anocht. Fear o'lta - Caithfidh go bhfui 1. Ta solas lasta thuas staighre. AN SNAG BREAC Pica Pica Ta daoine ann agus is beag ' a ndui I sa snag Breac. Go hard ar liosta na ndaoine sin ta an coimeadaf geim. Goideann an Snag Breac uibheacha o ein eile. Ina measc bionn na heanlaith geim. Mioltogal agus peisteanna a itheann se de ghnath. Teann an Snag Breac thart ina bpeirf ce go gcruinntonn s.iad le chei le ag tus an Earraigh agus blonn suas le cead le feiceal le cheile ag an am sin den bhliain. Ball de theaghlach an phreach– ain is e an Snag Breac agus cosui I le na preachain eile ata luaite Magpie againn an.seo le cupla ml anuas cruinni'on siad rudai ata goidte acu. I mBaile Atha Cliath bionn an Snag Breac le feiceai I i lar an Bhaile agus ce nar tharla sin go foi II i gcathracha ei le is doigh nach mbeidh se i bhfad anois go dtarloigh. Dubh agus ban a bh(onn an tean acu. Dath alainn gorm le feiceail ar a dhroim. Is doigh gur chuala gach duir>~ iomra ar an phisre6g~cht a bhaineann leis an Snag Breac.