Gaeltacht, 06 Iúil 1973

, , FOCLAI SUIMIULA Ta cuid mhor focal ag sleamhnu amach as gnath chaint na ndaoine ar na saoltai' deireannacha. Sampla acu seo. focla ata ag baint le caoirl olainn. snlomhachan. NI le h-urchoid ar mth a d• imigh siad, ach siocai'r n'ach bhfui I caoirl comh fairsing is a bhiodh. Le na chois sin is be~g daoine a bhios ag sniomh no ag fiodaireacht. le taobh - mar bhi' cupla scor bliain 6 shoin. Ceanaionn cuid mhaith daoine. giosain. nd stocal agus eadat cniot– a lta ei le ata dllanta ar ini II. sin n6 ceanai'onn siad an snath a snigh– eadh i muileann le h-ineall no le gleasraf nua-aimseardha. Sli nios gaiste agus nios eascaidh e seo. ach cosnalonn se nios m6. u• eirig_h luach smith olna 900% le triocha bliain anuas. Thainig caill eile orainn a bh( go d(reach comh h-olc se sin imeacht na bhfocal Seo sampla( de chuid de na focla nach gcluintear rd– mhinic anois. Aireamh - sin cuntas no innse sceil. Ta se ag aireamh go bhfui I cead caorach aige - Ta se ag radh go bhfui I. Sean ra da chuid Thoraigh a chuala me fado. "Beidh ineadh ar an aireamh aige' • sin "Beidh se gann sa chuntas. Bhi luchair orm e seo a fheiceal scrlofa i dToraigh na dT– dTonn. Beathh.i - Sin im ur le cuimi It ar olainn. Ceir - Sin greis. no im ur no ola le cuimilt ar an olainn sul a ndeantar i chardail le cartaf no dora garbha chun I a dheanamh min. Oithreabhacn - ~in uan no caora ag imeacht ina aonar. - ar seachran. Eitean - Sin pairt den tuirne. Fearsaid - Sin pairt den tuirne. Nfl m6ran acu ar fail anois. Galair scrathach. Sin scramh a thagadh ar dhrom caorach. Nar nigheadh le teacht an tSamhraidh. nd nar baineadh an o_lainn di san am cheart. Ta aire nios fearr ag caoiri ar na mall– aibh. ineadh - Sin grainln beag breise smith a bhiodh de dhith ar bhean cniotala anois is ari's le giosan a chriochna. Lomairt - Sin an cota iomlan olna a baineadh do chaora ar theacht an tSamhraidh. Mui leann smith - an monarca ina nd~anta( snath n6 breid(n olna. Nugadan - Uan dana no droch mhuinte. Ni' bhiodh aon cheann mar seo ach peata -uain. Bhi sean raiteas i nGaoth Dobhair "Na t6gadh aon duine a choice peata.'' ach bhain sin nios mo le paisti'. Olainn - na caorach a bhi ina abhar saibhris comh m6r sin i gCuige Ull'ldh cupla cead bliain d shoin. go dtttg ria ltas Shasana isteach tionscal Lin eadai' d' fhonn e mhi lleadh. Peata - Uan a chail I a mhathair is a togadh ar bhuideal. Seala..- An mare a chuir fear ar a chaora fein chun (a aithne. Tuirne - An gleas chun snath a dheanamh. Bhi tuirne beag ann. agus shuigheadh an te a bhi' ag sni'omh sios agus bhogfadh sr le na cois e • . An te a bhl ag sni'omh le tuirne mar. b' eigean <Jo seasamh. Bh( muintear Thfr Chonaill an- tugtha do' n tsni'omhachan. Cbonaic mise bean Og ag snlomh i nGleann Glacabhann i gCondae Liathroma. Bhiodh sean daoine an– s in ag aireamh gur seilgeadh a sinnsear as Cuige Uladh i n-aimsir Chroma ii. Ciaca bh( muintear Liathroma ag snfomhachan sa tsean-am. n6 ciaca thug na h-ultaigh an cheird siar leo is deacair a inse anois. C.N.G.B. Saibhreas Gaeilge Bearrtha sa teanga' a bheadh duine a labharann go g~ar fa ruda(. Beim - no meachan ar obair mhaith. Beochadh - ag beochadh no ag t6gai I trioblaide. Biatachas - trath bidh. Blandar - no mealladh. Blar - Fagadh an fear bocht ar bla'r– gan cunamh ar bith. Bligheog - duine nach bhfui I fearui I. Blindecig - fir. NII ann ach sean chai Ileach. Babaireacht - ag imirt cleas. Bodhman - duine maol-intinneach. Bodhranacht - an lae no banu' n lae. Bolgam - bainne no Ian bei I. Bolsaire - de phaistl. Bionn se go sior ag caoineadh. Bonnachan - ag na paistf. Feast a beag fa choim. , Braichlis - su na h-eornin i gc6ir p6itln sul a gcuirtear an deascaidh ann. Braodar - Nior chuir an obair la t:>raodair air. Rinne see gan mdran saothair. , Brothladh - ar phaisti' no scairt bhaciarth::ich. Br~ast thu' - no mo naire thu. Brosna - ag cruinniu brosna sa choill - cipi'n( beaga i gc6ir tine. Buailteachas - eallaigh sa chnoc. Ar fearach sa tSamhradh. An tOi leanach Ofche Rann na Feirste san Amharclann Le linn Eigse Rann na Feirste i mbliana leirigh aisteoirl na haite sin drama i gColaiste Bhrfde. Bhain an lucht eisteachta suit mor as an drama grinnseo ata bunaithe ar an sceal de chuid Mhaire "Grast 6 Dhia ar Mhicl." Beidh faill ag pobal Ghaoth Dobhair an drama seo a fheiceal anois mar beidh aisteoirl Rann na Feirste san Amharclann gan mhoill. Chuala muid go mbeidh ceol– toirl Rann na Feirste ann an olche cheanna fosta. agus go ndeanfar an data a fhogairt chomh luath agus is teidir. IMPASSE Eirionn an saol nios gaiste agus nios gaiste, Mar chloch ag titim le fana. an gliondar. an tsaoirse. Eirlonn an ceol nios airde agus nios airde, Ach ta me buai lte agus saraithe, an teadochas an daoirse. Ba mhaith liom teitheamh nios faide agus nios faide, Mar dhunmharf6iragus luach ar mo cheann an cinneadh. an miau Uooann an ceol mo chluasa. an rithim. an rithim. Ach tci me i gcoirneal. an br:on an phian. DEV. Is mian le dearthair agus deirfiuracha Mhanuis U( Fhear· raigh, California agus Bun na. Leaca. a mbulochas a ghabha1I le gach duine a rinne com_hb_hrdn leo agus a chuir carda( ~1frinn agus Iitreacha comhbhr6in chu~u. Oifrai lfear Aifreann ar a son.