Bealoideasbeo.com
Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge
Ainm: | Seosamh Mac Suibhne | ![]() |
Áit Chónaithe: | Bun na Leaca, Bun an Leaca, Gaoth Dobhair. | |
Áit Dúchais: | Faoi Chnoc, Cnoc Fola |
Fochatagóir |
Cur Síos | |
---|---|---|
An Sagart | Scéal grinn fá Pháidí Thoraí agus an sagart. | |
Obair | Thosaigh sé ar obair fheirmeoireachta san fhómhair. Bhí beithíoch agus carr aige fosta. Bhí obair chrua ann. Bhí airgead maith le saothrú le hobair an bhiatais, mhaireadh an obair sin mí agus ansin bhí obair le tornapaí le déanamh. Bhí díoga le glanadh sa gheimhreadh agus fálta le gearradh. Tascóireacht uilig a bhí ansin. Bhí dualgas orthu a dhul san airm dá mbeadh siad thall ar feadh roinnt blianta. | |
Na Scoltacha Náisiúnta | Ag gabháil 'na scoile, an dá scoil a bhí ann, druideadh an tseanscoil agus tógadh ceann úr in 1934. An tAthair Mc Groarty a bhí ann agus Charlie Mc Monagle an múinteoir a bhí ann. | |
An Eaglais Chaitliceach | A chuimhne ar thógáil Theach pobail Bhun na Leaca. Bhí sé ag obair ar dhéanamh na reilige. Thug daoine airgead agus bhí gach duine páirteach sa tógáil. Bhí go leor obair láimhe i gceist leis. An tAthair Mc Groarty an sagart paróiste a bhí ann an t-am sin. | |
Spailpíní | Na coinníollacha a bhíodh acu, bhí earraí gann go leor le linn an chogaidh ach dá mbítí ag obair ar thalamh, bhí dlí speisialta ann daofa, bhíodh siad ábalta níos mó d’achan rud a fháil. I mbotaí a bhíodh siad ina gcónaí. Tháinig sé 'na bhaile cúpla uair le linn na mblianta. £2 sa tseachtain an pá a bhí aige ar dtús nuair a chuaigh sé anonn. | |
Cleachtas Scoile | Ag fágáil na scoile agus ag imeacht chun an Lagáin nuair a bhí sé 14 bliana déag, ag caint ar pháistí eile a bhíodh ar fostú sa cheantar ag an aois sin agus ansin d'imeodh siad chun an Lagáin nuair a d'fhágtaí an scoil. An drocham a bhíodh ag cuid acu. | |
An Eaglais Chaitliceach | Teach Pobail Bhun na Leaca, an lá ar osclaíodh é in 1932. Nuair a leagadh an chloch dhúshraithe agus daoine ag caitheamh isteach airgead ann. Cur síos ar theach an phobail agus ar mhuintir Curransport. | |
Spailpíní | An caitheamh aimsire a bhíodh acu, théadh siad go dtí an teach leanna oíche Shathairn. Bhí daoine as a cheantar sa bhaile agus as Éirinn ansin. Bhí a gcéilí féin ag achan dream. |
|
Na Scoltacha Náisiúnta | A óige. Ag dul 'na scoile ag 6 bliana d’aois, Charlie Mac Monagail a bhí ina mháistir. Bhí an saol crua go leor, chaitheadh siad siúl 'na scoile, cosa fuar, fliuch. Ar an tseanscoil Faoi Chnoc a bhí sé ar dtús. Thosaigh scoil úr ina dhiaidh sin. | |
Na Scoltacha Náisiúnta | Ag éirí aníos ina óige agus ag dul 'na scoile. Ar an tseanscoil a bhí Seosamh agus ba é Charlie Mac Monagail an máistir a bhí aige, fear iontach deas. Ní raibh a dhath le déanamh le léann an t-am sin muna raibh airgead agat agus ní raibh fána gcoinne ach imirce. Bhí go leor de na daoine cliste agus ní raibh léann ar bith acu. | |
Obair | Ag baint na ceilpe, bhíodh lá saor ón scoil aige. Cur síos ar dhó na ceilpe. Scéal beag faoi ghasúr a chaill a bhealach ag dul 'na scoile lá amháin as siocair na toite ón cheilp. Ag díol na ceilpe ar £10 an tonna. Bhí scéim ann fosta ina dtiocfadh leo carr agus beithíoch a fháil ar cíoscheannach a fhad agus a bhí siad ag obair leis an cheilp. |
Fochatagóir |
Cur Síos | |
---|---|---|
Nádúr agus Mothúcháin an Duine | An saol maith a bhí ag na daoine anseo an t-am sin, greann agus carthanacht, daoine ag brath ar a chéile agus ag cuidiú lena chéile. Scéal grinn faoin chéad chlog. | |
An Faire | Nósanna ag fairí. Daoine ina suí go maidin, ag déanamh tae agus ag cleasaíocht i lár na hoíche. ‘Díol an choirce’ cleas amháin. ‘An Post’. Tá sin ag athrach anois, ní bhíonn an oiread daoine ina suí go maidin. |
Fochatagóir |
Cur Síos | |
---|---|---|
Ceirdeanna agus Cothú an Tí | A chuimhní ina ghasúr óg fán chladach. Ag bordáil leathaigh san earrach le cliabh agus le hasal, scáth bhuí. Cur síos maith ar an obair seo uilig, feamnóg, miasóg, sabhán, slata mara agus ag dó ceilpe faoi na beanna. Obair mhaslach a bhí ann agus fuair siad £10 an tonna. | |
Seanchas faoi Bhlí na mBó | Ag déanamh eadra roimh scoil. | |
Treabhadh agus Rómhar | Ag obair ar an talamh, ag rómhar san earrach, iomairí agus preabanna, cur síos ar an chineál talaimh a bhí ann. Ag glacadh talaimh ar cíos. | |
Móin | Stáisiún na Móna - bhí Joe ag díol móna go príobháideach sular thosaigh stáisiún Mhín Na Cuigne. Cur síos maith air seo agus ar an mhóin. | |
Uainíocht Bhliantúil na mBarr | Na barra a cuireadh. Amanna agus dátaí a chuirtí prátaí agus coirce. Obair leis an mhóin - cur síos maith air sin. D'imeodh na fir agus bhíodh na mná ag obair leis an mhóin. |
|
Móin | Ag obair leis an Chomhairle Contae, obair mhóna nuair a d’oscail siad na portaigh. Bhí airgead le saothrú an t-am sin. Dhíoladh an Comhairle Contae de réir an daichead slat. Bhí conradh ag Seosamh leis an Chomhairle Contae agus leis an stáisiún. Chuir an obair seo moill ar dhaoine ag imeacht anonn go hAlbain agus tháinig daoine 'na bhaile agus thóg siad tithe agus tharraing siad iasachtaí bainc. | |
Móin | Ag obair leis an mhóin, á baint agus á díol agus á tabhairt chun na Lagáin do Charlie Kelly sular thosaigh an stáisiún ar chor ar bith. Treabhadh talaimh le beithígh, cur síos maith ar chúrsaí móna. |
Fochatagóir |
Cur Síos | |
---|---|---|
Scéalta Grinn | Tuarastal le díol leis an tsagart, an tAthair Mc Groarty a bhí ann, scéal grinn fá seo. |
Fochatagóir |
Cur Síos | |
---|---|---|
Imirce | American Wake - d’imigh beirt deirfiúracha Sheosaimh go Meiriceá nuair a bhí Seosamh 6 nó 7 mbliana d’aois agus bhí oíche mhór ceoil & damhsa sa teach go maidin. D’imigh siad ó stáisiún traenach Ghaoth Dobhair. | |
Imirce | Albain: d’imigh Joe go hAlbain in 1916 ag baint an fhómhair d'fheirmeoir ar £2 sa tseachtain. Bhí sé 16 bliana d’aois. Bhí a dheartháir thall in Northumberland agus bhí fear eile leis. Cur síos ar an obair a bhí sé a dhéanamh. | |
Tubaistí Áitiúla | Mianach Bhaile Mhánais agus mianach eile a tháinig i dtír Faoi Chnoc agus iad á láimhseáil. A chuimhne ar choirp a tháinig isteach fosta ón fharraige, tá cuid acu curtha i Machaire Gathlán agus tugadh cuid eile acu anonn go Sasana. | |
Imirce | Chaith sé cúpla bliain anonn agus anall le cuidiú sa bhaile. Théadh sé anonn ansin ag obair ar an bhiatas. Cur síos ar an obair sin. | |
Imirce | D’oibrigh Seosamh ar na préataí thall in Albain fosta. Bhíodh scuaid ag fágáil an bhaile ag dul anonn an t-am sin. Bhí £110 le fáil in aghaidh an acra. Cur síos ar an am ansin fosta; an obair, an lá agus an lóistín. |
Fochatagóir |
Cur Síos | |
---|---|---|
An Diabhal i bhfoirm Duine | Scéal a d'inis an tseanbhean, Nuala Mhór, faoin diabhal agus girseach bheag a bhí ar fostú agus a d'fhág é. | |
Taibhsí | Áirneáin agus scéalta faoi thaibhsí agus daoine a tháinig ar ais. | |
Ag Feiceáil Taibhsí | An dóigh le labhairt le taibhsí dá mbeadh buaireamh orthu. |
Fochatagóir |
Cur Síos | |
---|---|---|
Mallachtaí | An Sagart Mc Groarty ag cur mallachta ar mhuintir Curransport. |
Theme by Danetsoft and Danang Probo Sayekti inspired by Maksimer