Guth & Tuairim, Deireadh Fómhair 1980 - Eagrán Speisialta

AG SNAMH IN AGHAIDH AN EASI. 3 Seo mar I chuirim r:in gach o{che isteach1 Tame :! mo shu! ag meabhrll' ar an am a chuaigh thart. Ta aois mhaith agam. Is de shl!ocht oirthear n~ h-Eorpa me ague ce nach bhfuil mornn de mo chineal fagtha ta eorr ghaol agam go foill taobh amuigh de ebosta na hEireann, ce go bhfuil siad ag eirigh nfos gaine gach bliain. Nf seo mar bh{ an cas ! gcona! ague is cuimhne liom an tarn a raibh me laidir, fluirsee.ch , agus a dtugtaf on61.r domh gach ait ar shiUl me. Is iomal o!che bhrea airneail a chaith me f measc an bhFianna ago.s fosta an Chroobh Rua nuair a bh:! siadsan i mbarr a reime in Eamhainn Mhacha mar a thugtaf air san am. Bhf me sa chomhlue.dar an ofche iontach sin a d I ealaigh Diarmuid () Duibhne le Grainne' ague ce go raibh Fionn togtha' bh! an eachtra sin ar rud chomh . greannmhar ague a chonaic me ariamh. Ach is iomaf eachtra bhronach a chonaic me. Bh! me anain nuair a throid Cuchualainn le Ferdia agus bh! me :( lathair n:uair a briseadh ar na Gaeil ag Cionn tsaile, m! na Nollag 1601. Goineadh go hole me .fein sa troid an la sin agus leis an fhirinne a ra ba sin tua mo chuid triobloide. N! bhfuair me thairis ariamh. Cibe reasun a bh( acu, mar n(or thog mise lrufth le n9Jline ariamh, bh! fuath fontach ag na Sasanaigh orm agus bh! Siad ar mo thoir i gconaf. Choinnigh me ce"im rompu i rith an ama ach chuir an teitheadh agus an mhi-usaid isteach go mar orm. Ba e an buille ba chruaidhe mar sin fein no g'l!r thosaigh cuid. do mo clUlirde mo threigint agus ce gur bocht )eis na...Sasandgh an tir go h-iomlan a ligint as a gcrUba n:l shfiim gur feidir iad a lochtu leo rein ar son mo staid inniu. Bhf comradaithe eile agam a raibh na Sasimaigh i gconaf ina ndiaidh fosta ach ta siad chomh laidir inniu agus a bh{ ariamh- neamh chosuil liomsa faraor. Tugtar,ono'ir agus omoa do Chumann Luthchleas Gael agus cosuil leis an lan-rnhara ag tra agus ag l(onadh bfonn siad laidir i gcontae amhain inniu agus 1 gcontae eile a.ma1-ach. Ce gur dearna:dh gearleanuint ar an Englais ChaHliceach sheasaigh sf an foo go maith agus de reir chosulachta ta nfos mo suim a chur sa cheol tradisiunta na bh!.le fada an la. " , Cad chuige mar sin 7o gcaithfidh mise troid liom le £anacht beo7 Bhf an imirce ina leithsceal mhaith ar dtus, mar nfor bhfiu moran: mise duit thar sa'ile. A eh se' n rud is measa inniu nt> an bheagan usaid a bhaintear asam taobh istigh de bhallai Theach Laighean. Bhfuil 1 fhios agat go bhfuil Teachta Dala ina ionada{ n[ amhain do cheantair Ghalltachta ach do cheantair Ghaeltachta chornh maith nach bhfuil eolas no tuiscint aige orm7 Is mor an masla a thu~ann na Comhairl( Contae frfd an t{r domh j'osta. . , , / Is iad na scoltacha lan-Ghaelacha lasmuigh don Ghaeltacht is mo a thugann uchta.c·h domh fein. Beidh na paist{ aeo dil(s domh i rith a saoil mar 1 seo an tarn is furasta de'anamh suas liom. Tir mharbh t:fi. gan teanga agus d 1 relr chosulachta muna. n-athraigh R:i.altai s( ana blinata ata le le theacht a bpolasa1 ar m 1 llsaid agus mo theagasc beidh mise ag sri'amh i naghaidh 89 Easa go mbaithfear me'. Pol o Searcaigh. Oireacbtas agus Oireachtais! D~cor bliain o bh! me ag aitbbheochaint Oireachtaa na Gaeilge agus n!or chaill me ach ceann amh&in acu ariamh 0 ahoin. Bh! an feile ar aiul .' na chead– cheithre la de lllhi na Samhna ague n! raibh aon chomertas ag an bhi'eile sin. Bh{ ComhdbS.U apeiaialta de Chonradh na Gaeilge ar siul ! dteach an .lid-Mbaoir an la sin go trathnona roimh an bhf'ailtiu oifigiuil ague ba i CU-Uladh 'bh! sa gc;at~oir an 1& ain.... . Bh! dramai an Oireachtaia da leiriu le linn na feile ague bh! cluiche an , Oireachtaia i bPairc a ' Chrocai ar an Domhnach. Bhi leacht gach la ar feadh na cheithre la g.gue ba iad na leac9taf na Earnan De Blaiahd, Liam 0. Bo.achalla, Peadar 0 Ceallaigh agus Miirt!n 0 Flath&rta. N! ahilim go raibh aon duine o na Gaeltachtai ag an Oireachtas sin ach me fein ague lad og eile as na Roaann, Aodh 0 Duibheannai (Hiudai Phaidi Hiudai) as toin a I bhaile agus ta me rein ague Biudai I na db& gcomr&daf mhora ag a cheile •riamh 6 shoil!l. Bhi Hiudai a 1 canadh amhrain· bhinne ag an Oireachtaa l!iin ague bhua se duaiseanna ag Fe'uti I na dhiaidh... ... sin. Ba mhaith uaidh freiein iad a cheol agus ta ros ague ta se chomh maith leis an gcuid is fearr acu. Ta an de: lad-oga sin og f'os1 Ba lad oi£igi an aithbheochaint, BUna!, Leon 0 DUillJ Cisteoir, Eibhlin .li Chathailriabhaigh; . ague ail Seabhac, Padraig HOr 6 SiocbrU, Cathaoirleach. Tr! bli&ll& o ahoin a· bh! an tOireachtaa i nGaoth Dubhair agus n! dheanra llllid dearmad go ·luath ar D8 deich no d~eag de laethanta-geala a chaith muid! dT:!r Chonaill ag an Oireachtas sin. Creid e no na creid ach b{odh f'hios agat go Faibh cumha agus d!oma orainn a' f'agail an Iar-Thuaiscirt 'nir ndiaidh an lllhaid!n fhuar, f'bliuch, stoirlliiU'U, bMisti iid. · Bh! an tseachtain cheanna ud ar cheann de na seachtaini ba lllheasa dar_sheid as aer. Siabadh stoirme-mo;z-e, raigeannai ragacha agus d!l{ troma, f'uara, gr:!Odanta. Bhi se na ageana - greaaai ceart, cr!ochnaithe ague . sinn a' fagail an Iar-Thuaiscirt a ndiaidh an cheoil ar fad, an spoirt agus an ragairne. Bhi sgath dubb gruama ar an .l!;argal anuas go dt! 1 na leath agus da mbe"adh an o!che ann bM'adh smti'it na rarraige moire dar geosge amharc •rha'il ar shoillse ·Thorar· ague bb! ceo - gharoideach na maidhne-moire a' baint an leargais dh!nn ar na ragai-mora a bhi a • <ree.namh IIUl.lach-cinn ar lllhullach na Mic,Ua gCor,ra. Th8.inig Connie Coyle agus a bhean a' fagail slan againn agus m& tha'inig rein go deilllhin n! ar leath-chois a th&inig siad. Ar ndo mo lean n!or bhte1dir dhul thar t! Hiudai Beag gan seasamh istigh .ague lan a mbeil a sgaoile siar sul a bhr&"gfadh muid an luch&ir 1 n-ar ndiai dh. Bhi cuid eile againn ag iartaidh dhul go M!n na Leice agus thiocfadh, ach ar ndo n! bh~adh Leo ',na shuf f'os, 1 tuige mheadh agu'! nar fhag muid fein na muintir Rann na Feirete e an o!che roimhe sin no go raibh an an-mhaid!n arm. Spraoi agus ceol agus amhrain an ofche sin agus orcheanta eil e agus Sean Choilin i dtaea lae a 1 baint lasrachai damhsa as an ~lar t! Leo, se bhi 'ric;_cht. ..... &achaillf_,ague eaili~f' na Rosann go spoirtiuil ague go nadurtha cosuil le muintir Gbrianna - ar ndo ta siad fos ann, nar laga Dia lad. Se' rud is mo sheas duinn ;:r i 'ne.dh na seachtaine-moire ud, n& go raibh lathair D8 gcomortaa &iUS na n-imeachtai chomh gar sin da cheile ague chollh· congarach. Rud eile bh! na h-6stain congarach go maith agus ar ndoigh mar ar choinnigh muid an chois acu siud, castar linn e. Ach, an rud a chuir barr– shlacht ar fad ar an bhfe1le i nGaoth Dobhair, an reiteach a rinneadh fa na choinne, an obair mhor shlachtmhar a rinne an Coiate agus na h-drigi d{~rise agus theia obair na geapall a rinne siad siud ar fad gur chuir siad Oireachtas ar bun nacb bhtaca mise ar chao! bith a leithide roimhe na o shoin. Is creidiuint mhor doibh e~ Ach eist, an mh{ seo chugainn beidh Oireachtas na bliana seo ar!s i nGaoth Dobhair. Taga! ann a mhuintir na Gaeltachta in bbur aloite, is tiudh!bh ~~ Tom Pheaidf Hac Diarrnads.. Noel 0 Gallch6ir, Stiurthoir an Oireachtais.