Sa Ghaeltacht, Márta 1980

6 SA GHAELTACHT Dia is Muire dhibh a chdirde 6ga agus td suil againn go mbainfidh sibh go leir taithneamh as an sceal grinn seo le Mairt in Davy Bhl sco il Bhaile na bhF6d le saoire na Casca a fhai l i gceann cupla la. Bhi se le feiceail go soileir i suile agus in iompar Andy nach raibh se ag iarraidh a bheith timpeall an ti ar feadh na Casca. Bhl chuili; short rud aige ina chloigeann ach an meid a bhi sna leabhair a bhi aige ar scoil Chu ir an Sagart Par6 iste ceist ar an rang la amhain : "An bh fu il Dia ch u ile ait?" Duirt ch u ile dhw ine go ra ibh . "Ta, c inn te," a de ir an saga rt, "agu s fi u amha in A thios i do mhdl:1s<i, a Andy ." "BhLH::I rr.;.i t.1," i:1 dt;)ir Andy , "la sud ayan. na.:h dtainig aon ~ ti~1 gadh ocrais air, mar ta ma Ion t h ios ansin ! " Ch ui r sin deir,"aJ h ie ceistea nna an ts;;i;- 1 a irt . SAOI HE Ce a bhua ii feadh · ;steach trathn6 na Deardaoinc, an la sula bhfuair And y ;ao ire na Casca, ach Mrs Lor,g as Luimneach, A,- nd 61~h, bh i aitlrn e mha1 th ar M1. agus Mrs. Long mBa iiE' na bh F6d. Cen fath nach mbeadh? Nach dt ~,gaid is au campai l ag an gCasadh M6 r chuil e bh lia in? Bhi fail te rnhor aice roi mh Andy nuair a 1hainig se isteach agus a rnhadadh beag bul, " Sop" cai te ar1iar ar a mhu ine.1! aige rn ur a bh each coch al l arm. "Be1dh · Ni rs. Long ag tabhairt Sr1o ip lei nuair a bheas s f ag 1rneacht," arsa Nan Ru a la, Andy agu~ e direach ag ca ithe<mih Snoi p anuas ar bh o1d na cimne "Ma ta Sop ;,;g irri eJcht," arsa And y, "i rneoidh rni st– freisi n! Ar avn n6s, t..er. gnaithe an di ab ha il atci a ici sin de mh adadh chi;i llmha r mar sin ? Nach bhf u il a;1 ceart agam, a Snc ip?" agu~ thug se p6g do Shop ar an tsr6 inf n dhu b h Da dtabh arfadh se seacht bp6g d6, ai rd da laghad ni thabharfadh So p a ir, ach e ag pl acadh n a rnbrioscai a chai th Mrs. Lo ng chui ge. "Ar nd 6 igl1," a d e ir NJn Rua, "ta m ise ag ceapadh gur ch uma le IVi rs. Long da d t iocfad h tu tein sios in ein eacht le Sop go dti CjO n-oscl6idh an scoil arls." " O! Ta mise sasta," a de ir Mrs . Long, "a fhad is go mbe idh Sop agam sa teach. Ta failte roimh Andy an ruga brea faoi Shop - agus ba m h6r an t-athru e sin d6 6n leac fhuar a bhi faoin gcrann splonain san iothlainn. Nua ir a bhl beile ite ag Andy thug Mrs. Long suas a9us Sop Ca isc a chaitheamh linn ... ta nea rt spais." "Ta sin go h iontach," a dt:ir Nan, agus rith amach go dtf an stabla san ait a raibh a f,:ar c heile Tomas ag cur bui n ne beil ar chliabh . "An bhfuil t u sasta Andy a sca oileadh g o Luimneach ? " 'Sc. bpriosun at a se ag gabha il, an ea? Bhl a fhi o s agam go maith gur ann a chriochm)dh se! " "N ( hea, a Thoma is. Mrs. Lo ng ata ag iarraidh e a th abh aitt sios lei go ceann seachta ine." " 6, sc aoil le{ e. Dea nfa idh se maith d6 ." LUIMNEACH Chu a ig h Nan isteach agus athas an domhain uirthi go mbead h seans ag Andy a gh abhail go Luimneach le hagh aidh na Casca. Bh I se de ich n6imead tar eis a se nua ir a d'fhag Mrs. Long, Andy agus Sop tigh Nan Ru a. "Bi go deas le Mr. agus Mrs. Lo ng anois, a Andy ! " '' B e idh, a Mhama. Co inn eo idh tu plosa de chaca Casca dam? " "Coinneoidh me, cinnte a mhaicin." Nlor th6g se 1 bhfad o 1 t hu a ghabhai I go Lu1 mneach, mar chuir Mrs. Long an bhuatais sios agus stop na stad n ( dhearna siad gur leaindeail siad Lua irn neach. lsteach leo sa teach. Chuir Mr. Long tailte roimh Andy, agus roimh Shop chomh maith . Du radh le Andy sul sios ar chathaoir mh6r bhog, agus cui readh ' ' an staighre e go dti an seomra. Nuair a d'oscail s( an doras bhuail puir teasa Andy isteach sa smut. "Anois," a duirt Mrs. Long, "sea e <l o sheomra agus ta suil agam go gcodl6 idh tu go maith." "O bi cinnte de! "a deir Andy, agus rinne poillin in airde ar an leaba. "Olche mhaith agat anois! "a deir Mrs. Long. Sheas dha shuil Andy ina chloigeann nuair a chuala se "O iche mhaith" a ra leis. CODLADH "Ag dul a chodladh chomh luath sea! Mu ise, sa mbaile bheadh me tein agus Seoirse Sheain Mh6i r ag imirt chartal n6 amuigh sa stabla agus me ag tail an-sport ag ealaln leis an suiste. Da mbeadh a fhios agamsa go mbeadh an ait sea mar seo, mear na sr6n n i chuirfeadh mise isteach ann go deo! " Bhain de a chuid balcaisl agus chaith isteach e fe in sa leaba. Nuair a shin se a chuid cosa amach uaidh bhuail se cic ar rud eigin bog. Chuir sios a lamh agus thug an ios e - mailin ban a bh ( ann agus ru6g ar a bharr. D'oscail se an ru6g agus thug anlos an buideal rubair a bhi thfos ann . "Cheap mise gur le duine a choinneail te a bh ( ceann acu seo, ach anois ta a fh ios agam go mblonn se fein fuar! " Chuir an mailin ban ar an mbuideal aris. Bh i se ag cinneadh ar Andy aon neal codlata a dheanamh agus amach leis as an seomra. Nu air a bh ( se leath bealaigh slos an pasaiste chonaic se fuinneog bheag lena thaobh agus nuair a bhreathna igh Andy s(os, ceard a bheadh thlos faoi ar an tsraid ach rothar deas nua. NI raibh Andy ar aon rothar 6n samhradh. AN ROTHAR lsteach leis sa seomra arls agus tharraing air a chuid balcaisl. Amach leis an fhuinneog ansin agus slos leis an bpioban uisce. Chroch leis an rothar, amach leis an geata beag iarainn, agus sios lasta an tsraid . Bhi fear ag gabhail trasna na sra ide agus mailin paipeir de scea ll6ga fatal aige. Bhl se ag diul a chuid mear ina ndiaidh nuair - hup! bh i se sinte ar an mb6thar agus sceall 6ga ti mpe all a ir a9us deatach ast u. N ( raibh a fh ios ag mo dhuine bocht nach sciorradh a rinne se mar bh f Andy imithe as radharc ar an bpointe. Ch as Andy suas b6ithrln beag -- agus isteach leis i ndiaidh a chinn roimhe i gcr6 cearc! An chead rud ei le, nl raibh tada le feiceail san aer ach cearca agus lachain. Bhl clumh le feiceail chu ile ait. Is gearr go dtainig bean an tl amach agus scuab leathan aice. Thug Andy faoi na boinn e agus d'fhag an rothar ansin. Bhi sf ag teacht suas leis nuair a d'imigh na cosa uaithi, mar sciorr sf ar na sceall6ga a bhi ag mo dhuine a leag Andy cupla n6imead roimhe sin. Chonaic Andy an geata beag ban agus bh i se ar an t-aon cheann a bh f oscailte ar an mb6thar. Bh ( a fh ios agie ansin gurbh shin e an teach ceart. lsteach leis an bealach ceanna ar thainig se amach, ach go raibh roinnt dreapad6ireachta le deanamh aige an t-am seo . Suas leis go dti a sheomra go ciuin. TORANN Is gearr gur chuala se an to ran n taobh a mu igh. Amach leis as an seomra agus bhreathnaigh amach. Ce a bheadh ag an doras ach an bhean a lean e 6n tsraid. "Fan go dtiocfaidh mise is teach! Bainfidh mise deatach as an 6ganach sin ata agaibh ! " An chead rud eile bhf Mr. Long amuigh ina diaidh agu~ an tlu aige. Rith sf, agus rith Andy e fein isteach ina sheomra. Ce a bheadh istigh sa leaba roimhe ach Sop. Sh II Andy e a chur amach ach n i chorr6dh se d6. "Fan anseo mar sin," a deir Andy, "ach ta se chomh maith duit a bheith imithe roimpi siud ar maidin!" Thit neal ar Andy sa deireadh, ach nl raibh se i bhfad ina chodladh nuair a chuala se geonail. lsteach le cat m6r ban tri fhuinneog a bh ( leathoscailte agus a bh ( d ireach os cionn an dorais. Nuair a chonaic Sop an cat, thug se faoi laithreach. D'oscail Andy an doras leis an gcat ci chur amach. Lean Sop e, agus nil aon ait ar fud an tf nar chuir siad ruda ( bunoscionn. Sa deireadh, chuaigh siad isteach an doras sa seomra ina raibh Mr. agus Mrs. Long. Suas leis an gcat ar an leaba. Suas le Sop ina dhiaidh. D'eirigh Mr. Long aniar sa leaba: "Will you get that damn dog out of here! " ar seisean le Mrs. Long. D'eirigh Mrs. Long agus chuir an cat isteach sa stabla taobh amuigh agus chuir an glas ar Shop sa seomra suite. T!GH NAN RUA Nuair a bhl an bricfeasta ite aice ar maidin, thug sf lei Andy agus Sop sa charr agus n (or lab hair focal gur leaindeail siad Tigh Nan Rua. Scaoil s( amach Andy agus Sop agus d'imigh lei ar is. Amach le Nan agus iontas an domhain uirthi. "Ceard a tharla, a Andy"· cen tath nar than tu th ios? " "Bh (an oiread sin cumha ar Shop agus gurbh eigean dam e a thabhairt abhaile. Nlor dhun se suil aige areir. Bh i deifir ar Mrs. Long, ach duirt sf go mbeadh sf anios aris uair eigin. "An bhfuil a fhios agat, a Mhama, go bhfuil rothair nfos sciobtha acu i Luimneach na mar ata acu anseo." "Tana b6ithre nlos fearr th los ans in na anseo," a deir Tomas. "O, ta," a deir Andy. Criochnaigh na sean-fhocail seo leanas agus seal na freagrai chugainn roimh 31u Marta. Tabharfar duaiseanna £20, £10, £5, £3. 1. Ma' s cam n6 direac h an r6d, si .. . . .... ...... . . . ........... . . ... ... . ..... . . . 2. Mas mian !eat thu a mholadh faigh bas, mas .......................... . .. . ... . . 3. Is maith an marcach an te ... ....... . ...... . .. ... . . .. . .. .. .. .... . ........ . 4. Is fearr stuai m 5. NII la da fhad nach .. . .. . . ...... . . ........... . . ... . . .. ... ... ... .. . .. . ... . Comhgh airdeas leis an gceathrar a ghn6thaigh na duaiseanna sa chom6rtas a bh i in Eagran Uimhir 9 de "Sa Ghaeltacht" agus ar mbu iochas do na ceadta iomaitheoiri eile a sheol freagrai ar aghaidh chugainn. NA BUAITEOIRI 1. Clar Ni Chonghail e, Seo ii Naomh Sheamais, Bearna, Co. na Gaillimhe, a ghn6thaigh an m6r dhuais £20. 2. Brid Ni Ch ualain, Baile an Lurgain, lnis Oirr, Oilean Arann, Co. na Gaillimhe a bhuaidh an dara duais £10. 3. P6ilin Ni Ghallch6ir, Oifig an Phoist, Arainn Mh6r, Leitir Ceanainn, a bhuaidh an triu duais £5. 4. Maire NI Fhlatharta, Scoil an Drama, Leitir Moir, Co. na Gaillimhe a ghn6thaigh an ceathru duais £3.